Gastroenteriti (‘gastro’) është një gjendje e zakonshme dhe shpesh shumë infektive që prek stomakun dhe zorrët. Mund të shkaktojë të vjella dhe diarre.
Foshnjat nën 6 muaj duhet të vizitohen gjithmonë nga mjeku nëse kanë gastro.
Gastroenteriti trajtohet duke pirë lëngje dhe zakonisht nuk kërkon mjekim.
Zvogëloni rrezikun e kapjes ose përhapjes së gastroit duke larë mirë duart pas përdorimit të banjës, ndërrimit të pelenave ose trajtimit të ushqimit.
Fëmijët nuk duhet të kthehen në shkollë dhe të rriturit nuk duhet të kthehen në punë deri në 48 orë pas episodit të fundit të diarresë dhe/ose të vjellave.
Gastroenteriti (‘gastro’) është një gjendje e zakonshme dhe shpesh shumë infektive që prek stomakun dhe zorrët. Mund të shkaktojë të vjella dhe diarre.
Foshnjat nën 6 muaj duhet të vizitohen gjithmonë nga mjeku nëse kanë gastro.
Gastroenteriti trajtohet duke pirë lëngje dhe zakonisht nuk kërkon mjekim.
Zvogëloni rrezikun e kapjes ose përhapjes së gastroit duke larë mirë duart pas përdorimit të banjës, ndërrimit të pelenave ose trajtimit të ushqimit.
Fëmijët nuk duhet të kthehen në shkollë dhe të rriturit nuk duhet të kthehen në punë deri në 48 orë pas episodit të fundit të diarresë dhe/ose të vjellave.
Cilat janë simptomat e gastroenteritit?
Nëse keni gastroenterit, mund të keni:
të vjella
diarreja
nauze (ndjenja e sëmurë në stomak)
dhimbje barku
ethe
dhimbje koke
pa oreks
Simptomat e gastroenteritit zakonisht zgjasin për 1 deri në 2 ditë, por herë pas here ato mund të vazhdojnë deri në 10 ditë.
Kur duhet të shkoj te mjeku?
Shikoni menjëherë një mjek nëse fëmija juaj nuk mund të mbajë një gllënjkë lëngu ose ka dehidrim (goja e thatë, pa urinë për 6 orë ose më shumë, ose letargji). Foshnjat nën 6 muaj duhet të vizitohen gjithmonë nga mjeku nëse kanë gastro.
Të rriturit dhe fëmijët më të rritur duhet të kërkojnë këshilla mjekësore nëse simptomat e tyre përfshijnë ethe, dhimbje të forta barku, gjak në diarre ose shenja dehidrimi, të tilla si etja dhe urinimi i zvogëluar, letargjia, goja e thatë, sytë e zhytur ose ndjenja e të fikëtit kur qëndrojnë në këmbë.
Çfarë e shkakton gastroenteritin?
Gastro mund të shkaktohet nga:
viruset (këto janë deri tani shkaku më i zakonshëm dhe përfshijnë infeksionet rotavirus dhe norovirus)
bakteret, të tilla si salmonela
toksina të prodhuara nga bakteret
parazitët, të tilla si giardia
kimikate, të tilla si toksinat në kërpudhat helmuese
Gastroenteriti viral është shumë infektiv dhe përhapet përmes kontaktit me duar, sende ose ushqime të kontaminuara. Mund të përhapet edhe përmes kollitjes dhe teshtitjes.
Si diagnostikohet gastroenteriti?
Një mjek mund të diagnostikojë gastroin pas bisedës dhe ekzaminimit me ju. Nëse nuk po përmirësoheni, mjeku mund të dëshirojë të bëjë një test jashtëqitjeje (poo) për të zbuluar se cili organizëm ju bën të sëmureni.
Si trajtohet gastroenteriti?
Gastro duhet të zgjasë vetëm për disa ditë dhe normalisht nuk kërkon trajtim. Ilaçet për nauze ose diarre mund të jenë të dobishme për të rriturit, por mund të mos jenë të sigurta për fëmijët. Antibiotikët janë rrallë të dobishëm.
Trajtimi më i rëndësishëm për gastroenteritin është pirja e lëngjeve. Gllënjkat e shpeshta janë më të lehta për fëmijët e vegjël sesa një sasi e madhe menjëherë. Vazhdoni të pini rregullisht edhe nëse keni të vjella. Ju gjithashtu mund të blini lëngje rihidratimi nga një farmaci. Këto janë lëngjet më të mira për t’u përdorur në rastet e gastroit, veçanërisht për fëmijët.
Mundohuni të hani shpesh sasi të vogla ushqimi nëse keni të përzier. Kur t’ju kthehet oreksi, filloni me ushqime të buta dhe të tretshme, të tilla si krisur të thjeshtë, bukë të thekur, banane, oriz dhe pulë.
Shmangni qumështin dhe produktet e tjera të qumështit, si dhe lëngjet e frutave të paholluara, pijet freskuese ose pijet sportive sepse sheqeri mund ta përkeqësojë diarrenë. Është mirë të hani sapo të keni dëshirë.
Nëse jeni shumë i sëmurë me gastro, mund t’ju duhet të shkoni në spital ku mund t’ju jepen lëngje direkt përmes një vene (një “pikim”).
Foshnjat dhe fëmijët me gastro
Nëse keni një fëmijë nën 6 muaj, ai duhet të kontrollohet nga një mjek. Është gjithashtu një ide e mirë që foshnjat më të mëdha se 6 muajsh dhe fëmijët e vegjël me gastro të kontrollohen nga një mjek në rast se janë të dehidratuar.
Nëse nuk mund të gjeni lëngje rihidratimi, ose fëmija juaj refuzon ta pijë atë, është e arsyeshme t’i jepni lëng frutash të holluar (1 pjesë lëng për 4 pjesë ujë). Ju mund të provoni një kub akulli ose një bllok akulli nëse fëmija juaj nuk do të pijë.
Foshnjat mund të vazhdojnë të ushqehen me qumësht gjatë gjithë sëmundjes, me lëngje rihidratimi midis ushqimeve.
A mund të parandalohet gastroenteriti?
Gastro mund të përhapet shumë lehtë. Ju mund ta merrni atë nga kontakti me një person të infektuar (ose të vjellat ose derdhjet e tij). Mund të përhapet edhe nëpërmjet ushqimit ose ujit të kontaminuar.
Është e rëndësishme të qëndroni në shtëpi, larg punës, shkollës ose kujdesit për fëmijët, deri në 48 orë pas episodit të fundit të të vjellave ose diarresë.
Për të reduktuar rrezikun e kapjes ose përhapjes së gastroit, lani duart mirë pas përdorimit të banjës ose ndërrimit të pelenave dhe para se të hani ose përgatitni ushqimin.
Nëse po udhëtoni në vende ku uji i rubinetit lokal nuk është i sigurt për t’u pirë, përdorni vetëm ujë në shishe për të pirë dhe larë dhëmbët; mos vendosni akull në pije; hani vetëm fruta që mund t’i qëroni vetë; dhe shmangni ushqimin e papjekur, duke përfshirë sallatat.
Fëmijët dhe vaksinimi për rotavirus
Rotavirusi është një virus që shkakton gastroenterit të rëndë tek foshnjat dhe fëmijët e vegjël. Të gjithë fëmijët e vegjël duhet të marrin vaksinën e rotavirusit në moshën 6 javë dhe 4 muajshe. Mund të nevojitet një dozë e tretë në 6 muaj, në varësi të markës së vaksinës së përdorur.
Kjo vaksinë është efektive në parandalimin e infeksionit rotavirus në rreth 7 në çdo 10 fëmijë të vaksinuar. Është gjithashtu efektiv në parandalimin e gastroenteritit të rëndë në rreth 9 nga çdo 10 foshnja të vaksinuara. Vaksina siguron mbrojtje deri në 5 vjet.