Misteri i Njerëzve të Hunzës: Vërtet ata jetojnë deri në 120 – 145 vjeç?
Kjo është një nga tregimet më të pabesueshme që duhet të tregohet për njerëzit e Hunzës.
Por a janë të vërteta tregimet? A jetuan disa nga qytetarët e tyre për të arritur pothuajse në kufijtë e moshës biblike? Ka pasur shumë njerëz që kanë bërë pretendime shumë të çuditshme për Hunzët ndër vite.
Hunzët jetojnë deri në 145 vjeç. Një femër Hunze mund të lindë fëmijë në moshën 67 vjeçare. Po cili është sekreti i kësaj jetëgjatësie?!
Ata pothuajse asnjëherë nuk janë të sëmurë, dhe falë gjeneve, gjithmonë duken të rinj.
Ata janë një shembull i vërtetë që ekziston një mënyrë pothuajse ideale e jetës. Ata lahen në ujë të akullt, madje edhe në një temperaturë 15 gradë nën zero, dhe në moshën 65 vjeç lindin fëmijë. Në verë, ata hanë fruta dhe perime të papërpunuara, ndërsa në dimër konsumojnë kajsi të thata, drithëra dhe djath delesh.
Ekziston një periudhë kur hunzët nuk hanë asgjë, dhe ajo njihet si “pranvera e uritur”. Emërtohet pasi frutat janë akoma të pjekura dhe më pas ata pinë ekskluzivisht lëng kajsie.
Periudha zgjat nga 2 deri në 4 muaj dhe ata e konsiderohen të rëndësishme për shëndetin dhe stilin e jetës së tyre. Proteinat i konsumojnë në sasitë më të vogla, marrin mesatarisht 1,933 kalori në ditë, 36 gr yndyrë dhe 365 gr karbohidrate.
Në dietën e tyre ka zero kimikate, ndërkohë që s’e njohin as alkoolin e as ëmbëlsirat. Gjithashtu, praktikojnë shumë agjërimin. Ata ecin rreth 20 kilometra në ditë është njësoj si të ecësh nëpër shtëpi. Për njerëzit e Hunza-s, ngjitja në mal është si të bësh një shetitje, e prej aty ata zbresin të lumtur dhe të gëzuar.
Ku jetojnë Hunzēt?
Njerëzit e Hunzës jetojnë në Luginën e Hunzës. Kjo mbretëri e vogël dikur ishte e pavarur nga çdo komb por tani territori i saj prej 100 milje vetem per 1 milje i përket Pakistanit.
Lugina rrethohet nga malet Karakoram majat e se ciles arrijnë përafërsisht. lartësia prej 25,000 ft. Vetë lugina shtrihet 8.500 metra mbi nivelin e detit.
Kjo luginë prek kufijtë e Rusisë, Indisë, Afganistanit, Kinës dhe Kashmir.
Nga erdhi Hunza?
Historia e Hunzakut (njerëzit e Hunzës) vjen nga vetë Hunzas. Ata pretendojnë se ata janë pasardhësit e shumë prej ushtarëve nga ushtria e Aleksandrit të Madh kur erdhi në Indi.
Testet e ADN-së janë kryer, por nuk janë marrë rezultate përfundimtare. Ajo që mbështet pretendimin e Hunzakut është që ata flasin Burushaski. Kjo gjuhë është një ndërthurje e Maqedonisë antike dhe gjuhës helene që flitej në Perandorinë Persiane.
Ata flasin gjithashtu urdu dhe disa gjuhë fqinje që banojnë në vendet ku kufizohet lugina. Trashëgimia e saktë e tyre është e panjohur, por lëkura e tyre e lehtë pasqyron një origjinë Kaukaziane
Një nga të parët, Dr. Robert McCarrison, një mjek skocez, foli për dietën vegjetariane të konsumuar nga njerëzit e Hunza. Ai gjithashtu tha që kjo dietë i mban njerëzit pa sëmundje. Më vonë, Renee Taylor vizitoi njerëzit dhe gjithashtu bëri pretendime të ngjashme.
Pretendimet e tyre dhe të tjerët si ata u hodhën poshtë nga doktor John Clark i cili kaloi 20 muaj në mesin e njerëzve të Hunza dhe trajtoi sëmundjet e tyre të ndryshme. Një pjesë e arsyes pse Hunza mund të mos ketë qenë aq i sëmurë sa njerëzit nga kombet e tjera ishte për shkak të izolimit të tyre.
Meqenëse ishte aq e vështirë për tu futur në luginën e Hunzës, hunzët nuk u kursyen nga ekspozimi ndaj shumë sëmundjeve të ndryshme ngjitëse. Gjithashtu, vizitorët pretenduan se hunzët hanin një dietë me pak yndyrë. Kjo gjithashtu tregohej se nuk ishte e vërtetë pasi njerëzit e Luginës së Hunza hanin djathë, gjalpë, qumësht dhe ushqime të tjera të pasura me yndyrë.
Ata hanin gjithashtu mish, por mishi shërbehej zakonisht në dimër. Dieta e tyre vegjetariane zakonisht konsumohej vetëm në kohën e verës, kur nxehtësia nga zjarri nuk ishte e nevojshme.
Nuk mund të thuhet se Hunzasit jetuan në shekuj me përmasa biblike. Ndërsa ata jetuan pak më gjatë se njerëzit e kombeve të tjera, jetëgjatësia e tyre ishte për shkak të aktiviteteve të tyre të shëndetshme sesa dieta e tyre.
E vërteta për njerëzit e Hunzës
Ndarja e faktit nga trillimet nuk është gjithmonë e lehtë. Në rastin e njerëzve të Hunzës, është pak më e lehtë për shkak të vizitorëve të ndryshëm që bënë udhëtimin e guximshëm për të vizituar Luginën e Hunzës.
Ndërsa populli i Hunzës mund të ketë jetuar më gjatë se njerëzit nga kombet e tjera, ai ishte vetëm rreth 10 vjet më i gjatë. Dieta e tyre ishte për shkak të situatës së tyre dhe jo sepse siguroi një jetëgjatësi të gjatë.
Njerëzit e Hunzës gjithashtu nuk jetuan në një parajsë të kopshtit të tipit Eden. Ata ishin të prekur nga të gjitha llojet e sëmundjeve, të cilat i morën mjekët për t’u kuruar. E vërteta e çështjes është se Hunza janë njësoj si çdo popull tjetër, stili i jetës së të cilit është ekzagjeruar nga ata që janë duke kërkuar burimin e rinisë.
Cilat janë sekretet e jetëgjatësisë së popullit Hunza?
Në një rajon malor në veri të Pakistanit, shtrihet lugina Hunza-një zonë e izoluar e Himalajave, shtëpia e një komuniteti njerëzish që thuhet që jetojnë më gjatë se kushdo tjetër në tokë. Por cili është sekreti i jetëgjatësisë së tyre?
Jetëgjatësia Hunza
Thuhet që njerëzit e këtij komuniteti jetojnë deri në 120-150 vite. Ndërkohë që mesatarja e jetëgjatësisë në Pakistan është rreth 67 vjec. Ky komunitet nuk preket nga kanceri pasi konsumojne shumë kajsi dhe farat e tyre permbajne vitaminen B17 e njohur ndryshe si amygdalinë.
Atëherë nëse kjo jetëgjatësi është e ekzagjeruar, lë vend për debate, por nuk mund të mohohet që cilësia e tyre e jetës ka disa karakteristika interesante që mund të ndikojnë në mënyrë pozitive në shëndetin e njeriut. Gjithashtu ka shumë gjasa që mesatarja e jetëgjatësisë në këtë rajon është diku te 100 vite.
Thuhet që populli Hunza mund të lindin fëmijë edhe më vonë se mosha normale, nuk sëmuren kurrë dhe nuk e njohin kancerin. Por duhen konfirmime të metejshme.
Një ëebsite thekson që femrat e popullit Hunza mund të lindin fëmijë ndërmjet moshës 60-90 vjec- një supozim që është mjaft i vështirë për t’u besuar. Gjithashtu thuhet që njerëzit jaë pasardhës të Aleksandrit të Madh. Të gjitha këto mund t’ju duken të ekzagjeruara por ekziston mundësia që Hunza-t mund të jenë pasardhës të një rrace indo-europiane që u vendos në atë zonë.
Sekretet shëndetësore të Hunza-s
Lugina e Hunza-s është e vendosur në veri të Pakistanit, ku vendasit rrisin ushqimet e tyre dhe përdorin ujë burimesh për të pirë dhe për të bërë dush. Të shkëputur nga qyteti, Hunza-t nuk konsumojnë asnjë ushqim të përpunuar si dhe konsumojnë një dietë të pasur në perime, qumësht, drithëra dhe fruta, sidomos kajsi.
Kajsitë janë primare për Hunzat, të cilët ndjekin për disa muaj në vit në një dietë të përbërë thjesht nga lëngu i kajsisë. Hunza-t nuk vuajnë nga kanceri, në sajë të konsumit të vitaminës B17, e njohur gjithashtu si ‘amygdalin’, që gjendet në farat e kajsisë. Dieta e tyre konsiston në sasi të mëdha të frutave dhe perimeve, si dhe në sasi të pakta mishi.
Janë disa zona të caktuara në botë, të njohura si Zonat Blu, ku ka përqëndrime të larta të jetëgjatësisë te vendasit. Megjithëse Hunzat nuk përfshihen në këtë listë, ato ndajnë disa karakteristika të përbashkëta me popujt e kësaj zone. Ashtu si Zonat Blu, Hunza-t jetojnë në zona me lartësi të madhe, ku bëjnë punë të vështira fizike, duke i mbajtur në formë të shkëlqyer, ndërkohë që marrin frymë ajër të pastër.
Hunza-t njihen për praktikimin e jogës, përfshirë teknika frymëmarrjeje dhe meditim. Ata thuhet që i kushtojnë rëndësi relaksimit dhe menaxhimit të energjisë, duke pushuar dhe duke mos menduar për gjërat që mund t’u shkaktojnë stres emocional.
Legjenda e popullit Hunza
A jetojnë vërtet njerëzit e këtij populli 150 vjet? Eshtë e vështirë të thuhet, por një antropologjist mendon që kjo vjen si pasojë e interpretimit që ata kanë për moshën. Ky popull e mendon moshën si një kombinim i mencurisë dhe viteve që ata kanë në planet- nje shpjegim për “jetëgjatësinë” e tyre.
Por një tjetër histori interesante që mund të ketë të bëjë lidhur me këto pretendime u gjend në filmin popullor të vitit 1930, “Lost Horizon”. Klasiku Frank Capra, bazuar në një roman të James Hilton, na prezantoi me Shangri-La, një parajsë në të cilën plakja dhe sëmundja “pezullohen”. Në film, një kolonë angleze nga Kina përplaset në Himalajet, duke u përballur me vendasit. Ekuipazhi zbulohet nga vendasit dhe dërgohet në një luginë të qetë, ku ata gjejnë strehim nga stuhia. Vendasit e kësaj lugine thuhet që janë qindra vjec, nuk njohin sëmundje dhe janë në gjendje perfekte shëndetësore. Një anëtare e sëmurë e ekuipazhit fillon të rimarrë forcën e saj, ndërsa mosha e të gjithëve duket sikur ndalon në kohë. Kur personazhet largohen nga Shangri-La, ata kthehen në moshën e tyre të vërtetë. Shumë besojnë se Capra e përdori Luginën Hunza si bazë për konceptimin e tij të Shangri-La, duke ndezur legjendat e jetëgjatësisë që më pas rrethuan Luginën Hunza.
Por ka disa mistere të pazgjidhura që përfshijnë Hunza-n, si origjina e gjuhës së tyre. Gjuha që ata përdorin, e njohur si Burushaski, nuk ka asnjë lidhje me gjuhen tibetiane apo indo-europiane. Antropologët e vetëm ngjashmëri e kanë lidhur atë me një kulturë po aq të izoluar dhe unike – atë të rajonit Bask të Spanjës.
Populli i rajonit Bask mbeti i izoluar nga kulturat që e rrethonin për shekuj me rradhë, duke ruajtur gjuhën dhe një sërë aspektesh kulturore që veniteshin në shtetet fqinje. Gjuha Baske dhe Burushaki ndajnë së bashku rreth 70 konjakë të ndryshëm, duke bërë që antropologët të besojnë se të dy kulturat mund të ndajnë një prejardhje të përbashkët përmes një fisi Proto-Kaukazian.
Hunza-t kanë lëkurën më të vecantë nga çdo grup tjetër në Pakistan, duke shtuar supozimin se ata mund të kenë ardhur nga një grup i vogël që u vendos në atë rajon në një moment të caktuar, ndoshta ushtarë nga ushtria e Aleksandrit të Madh, ose një grup tjetër nomadësh evropianë.
Bazuar në pretendimet përsa i përket jetëgjatësisë së tyre, duket që mënyra e jetesës së tyre është, në të vërtetë, më e shëndetshme se mesatarja, si fizikisht ashtu edhe mendërisht. Por duke qenë se ata nuk mbajnë gjurmët e moshës së tyre me certifikatat e lindjes, është e vështirë të përcaktoni jetëgjatësinë e tyre të vërtetë.
Kur dëgjohen dëshmi të antropologjistëve dhe studiuesve që kanë vizituar Hunzën, kupton që streset moderne që na rrethojnë janë plotësisht të padëgjuara atje. Hunza-t kanë një stil jetese ndryshe dhe e shijojnë atë jetë të thjeshtë, duke na treguar benefitet pozitive që marrin.
Hunza Shamanism
Hunza gjithashtu ka një histori unike shamanike që përfshin një histori të qenieve mitologjike të njohur si Pari. Këto krijesa zanash thuhet se bëjnë prezencën e tyre vetëm një shaman, Bitan, i cili është në gjendje t’i kontaktojë ata gjatë ceremonive periodike.
Pari thuhet se jetojnë në malet përreth Luginës së Hunzës, duke mbrojtur vendasit nga kërcënimet e jashtme. Barinjtë thonë që kur cojnë bagëtitë në lartësi më të larta, ata mund të dëgjojnë zërat dhe muzikën çnjerëzore të Pari. Por përshkrimet e tyre për këto qenie janë të ndryshme nga konceptimi perëndimor i zanave.
“Ata ngjanin si njerëz, por më të gjatë se çdo njeri që unë njoh, me lëkurë ndryshe, faqe të kuqe, flokë të artë dhe të veshur me rroba të gjelbërta,” tha një vendas Hunza. “Goja e tyre ishte më e gjerë se gojët e njeriut, hundët e tyre shtriheshin më lart në ballë dhe këmbët ishin prapa”.
A ka një lidhje ndërmjet profecive të Parit dhe jetëgjatësisë së Hunzës? Ndoshta jo, por ata japin një shembull se si këta njerëz vazhdojnë të ndjekin ceremonitë për promovimin e kulturave të tyre.
A mund të kenë të bëjnë asgjë mbrojtja dhe profecitë e Pari me gjatësinë e Hunzës? Ndoshta jo, por jep një shembull tjetër se si këta njerëz vazhdojnë të mbështesin ceremonitë për të promovuar kulturën e tyre dhe tubimet në grup. Ruajtja e ritualeve sociale dhe kulturore është e mirë për shëndetin mendor dhe emocional, duke kontribuar në një mënyrë jetese të shëndetshme.
Gjashtë sekrete nga Hunzas për një jetë të gjatë dhe të shëndetshme
Ne jetojmë më gjatë sot se kurrë më parë, por gjithashtu po vdesim edhe më gjate. Gjysma e amerikanëve në moshën 65 vjeçare kanë një ose më shumë sëmundje kronike që i kushtojnë shoqërisë më shumë se një trilion dollarë në vit në kujdesin mjekësor.
Ky nuk është rasti në tokën e Hunzas në Pakistan, megjithatë, ku është e zakonshme që njerëzit të jetojnë jetë të shëndetshme në vitet e tyre pa ndonjë sëmundje kronike. Në Nëntor të vitit 1921, Fizikologu anglez, Sir Robert McCarrison, vizitoi SH.B.A. dhe mbajti një leksion të titulluar “FaultyFood në lidhje me çrregullimet gastro-intestinale”.
Pikat më të spikatura të ligjëratave të doktor McCarrison përqëndrohen në shëndetin e mrekullueshëm, gjallërinë dhe jetëgjatësinë e Hunzave, të cilët së bashku me Vilcabamba Indianët e JugutAmerica, Okinavianëve të Japonisë dhe Abkhasians të Rusisë duket se dinë sekretet për burimin e rinisë dhe lumturisë.
Dhe cili është sekreti i tyre? Tek dieta e tyre, doktor McCarrison zbuloi, se luante ndoshta rolin më të rëndësishëm në mos zhvillimin e sëmundjeve kronike dhe të dëmshme, të tilla si kanceri, sëmundjet e zemrës dhe diabeti, pasi ato plakin qelizat. Në të kundërt, këto sëmundje janë tre shkaqet kryesore të vdekjes në botën perëndimore sot.
Për të shprehur pikëpamjen e tij në terma shkencorë, McCarrison kreu një seri eksperimentesh të zgjuar me minjtë albino në Coonoor në 1927, në të cilën ai i ushqeu ata dietë të njëjtê me Hunzakët dhe popujt e tjerë të shëndetshëm të Indisë Veriore.
Një tjetër grup minjsh ushqeheshin dietat më të varfra ushqyese të orizit të bardhë, perimeve të ziera dhe të skuqura shumë dhe konsumimit tê sheqerit qe konsumoheshe shumë nga Indianët e Jugut, Bengalitë dhe Medresetë. Një grup i tretë i minjve iu nënshtrua dietës së klasave të ulëta të Anglisë: bukë të bardhë, margarinë, çaj të ëmbëlsuar, pak qumësht të zier, lakër dhe patate, mish me lëng.
Rezultatet nuk ishin asgjë më pak se revolucionare. McCarrison përshkroi grupin e parë të minjve Hunzakut si më poshtë:
Gjatë 2-4 viteve të fundit , “tha ai,” nuk ka pasur asnjë rast sëmundjeje në këtë “univers” të minjve albino, asnjë vdekje nga shkaqe natyrore në stokun e të rriturve, por për disa vdekje aksidentale, asnjë sëmundje që sjell vdekshmëri. Si klinikisht ashtu edhe pas ekzaminimit pas vdekjes, kjo gjendje ka treguar se është jashtëzakonisht e lirë nga sëmundjet.
Grupi i minjve Bengal nga ana tjetër vuajti nga një larmi sëmundjesh që përfshinin çdo organ të trupit si hunda, sytë, veshët, zemra, stomaku, mushkëritë, fshikëza, veshkat, zorrët, gjaku, gjëndrat, nervat dhe organet riprodhuese. Për më tepër, ata vuajtën nga humbja e flokëve, palcat e keqformuara dhe shtrembëruese, dhëmbët e dobët, ulcerat, vlon dhe u bënë të këqij dhe irritues. ”
Atëherë, cilat janë specialitetet kryesore të dietës dhe mënyrës së jetesës Hunza, Okinawan, apo Vilcabamba?
Gjithsej janë pesë:
1. Ata hanë një dietë të pasur me karbohidrate komplekse por me kalori të pakta – rreth 1600 deri në 1800 kalori në ditë, në krahasim me shumicën e amerikanëve që hanë midis 2500-3000 kalori në ditë, kryesisht nga karbohidrate të rafinuara dhe sheqer.
2. Ata hanë çdo ditë ushqim probiotik, ose në formën e kefirit ose perimeve të fermentuara.
3. Përveç Okinawans, dieta e të cilave përbëhet nga rreth 15-20 përqind peshk, këta pleq rinorë hanë kryesisht bimë, jo shumë, dhe ata hanë mish ose peshk vetëm në raste të rralla, ndonjëherë edhe aq pak sa një herë në muaj.
4. Marrja e tyre e proteinave, e cila kryesisht vjen nga burimet bimore, është mjaft e ulët, midis 20-50 gram në ditë.
5. Përdorimi zero i sheqerit ose karbohidrateve të rafinuara. Po, ka të drejtë: ZERO!
6. Shumë fruta dhe perime të freskëta, shpesh të papërpunuara.
Sot ne e dimë se shkaqet kryesore të sëmundjes së zemrës, kancerit dhe diabetit mund të gjenden në Dietën Standard Amerikan (dietën SAD), e cila përbëhet nga sasi të mëdha të karbohidrateve të rafinuara, sheqerit, yndyrë shtazore, vajëra vegjetalë të hidrogjenizuar – të gjithë përbërësit që duhet të mungojnë në dietën e jetëgjatësisë. Dieta e SAD, me fjalë të tjera, është e kundërta e saktë e dietës Hunza.
Ështê interesante që dieta Hunza është shumë e ngjashme me dietat e përshkruara nga ekspertët e sotëm për shkencën ushqimore. Kjo është shumë emocionuese. Ne kemi hyrë me të vërtetë në një epokë në të cilën shkenca e re plotëson ose konfirmon praktikat dhe stilin e jetës së të lashtëve – yogis, Hunzas indigjenë dhe Vilcabambas. Ky takim i mençurisë së vjetër dhe të re konfirmon se një dietë e pasur me fruta dhe perime dhe mish dhe sheqer të pakët është më e mira për shëndetin dhe jetëgjatësinë.
Dr Dean Ornish Dieta Spektrum e të cilit dhe mënyra e jetesës të të cilit ka 99% shkallë suksesi në trajtimin e sëmundjeve të zemrës pa ilaçe , përshkruan një dietë për pacientët e tij të zemrës që është i ngjashëm me dietën Hunza. Kjo dietë është gjithashtu shumë e ngjashme me dietën vegane ose vegjetariane të promovuar nga Dr Joel Fuhrman, hulumtimi shkencor i të cilit ka konfirmuar se jetëgjatësia dhe shëndeti i gjallë promovohet në mënyrë efektive në një dietë me shumë ushqime të papërpunuara dhe të gatuara me bazë bimore. Për më tepër, dieta Hunza gjithashtu bën jehonë me moton tani të famshme të promovuar nga shkrimtari popullor i ushqimit Michael Pollan: Hani ushqim, kryesisht bimë, jo shumë.
Në të vërtetë, këto shtatë fjalë që përmbledhin filozofinë e ushqimit të Michael Pollan gjithashtu përmbledh mjafueshëm gjithçka që duhet të dimë për të jetuar gjatë dhe të shëndetshëm – mirë pa vizituar mjekët ose spitalin. Këto shtatë fjalë përmbledhin gjithashtu një dietë që është alkaline dhe pa inflamacion .
Çfarê duhet të konsumohet sipas njerëzve te Hunzës
Hani shumë perime të rritura vetë, të papërpunuara ose të gatuara në vetëm pak ujë për një kohë të shkurtër, për shkak të nevojës për të qenë i ngopur me lēndë ushqyese . Domate, qepë, hudhër, spinaq, rrepë, karrota, kunguj, lakër dhe lulelakër, janë të gjithë përbërës të rregullt të dietës ditore.
Çfarë mund të bëjmë:
Hani një gamë të gjerë perimesh, të freskëta, lokale, sezonale, organike dhe të gatuara lehtë – kjo është mënyra për të marrë sa më shumë lëndë ushqyese dhe aromë.
Sipas Hunza:
Hani ushqime të cilat janë të pasura me mikronutriente dhe shije për shkak të metodave të tyre për të plehruar tokën e tyre me një perberes organik në menyre qe të ushqehen me kujdes. Ata nuk përdorin pesticide.
Çfarë mund të bëjmë:
Mundohuni të gjeni produkte që janë rritur në tokë të pasur me lëndë ushqyese organike,
Në Hunza ata…
Konsumonin ushqime të tëra natyrale, të papërpunuara dhe të paprekura nga aditivët.
Çfarë mund të bëjmë:
Zgjidhni ushqime të tëra natyrale, të papërpunuara dhe të paprekura nga aditivët.
Në Hunza ata…
Konsumonin vetëm sasinë e duhur, pasi ato nuk kishin sasi të tepërt të ushqimit në dispozicion. Ata konsumojnë mesararisht rreth 1.600 – 1.800 kalori në ditë.
Çfarë mund të bëjmë:
Hani vetëm sa duhet, por jo shumë, pasi kjo është ideale për shëndetin optimal.
Në Hunza ata…
Marrin yndyrna të shëndetshme nga farat e kajsisë, liri, dhe arrat, si dhe ushqimet e tjera bimore.
Çfarë mund të bëjmë:
Merrni një dozë ditore të yndyrave thelbësore të dobishme nga arrat dhe farat dhe vajrat e tyre të shtypura – farat e kajsisë, lirit , dhe arrat e freskëta janë të gjitha të disponueshme në Perëndim.
Në Hunza ata…
Rritin pemë kajsie kudo, në mënyrë që kajsitë, farat e kajsisë dhe vaji i farave të kajsisë të jenë një tipar i rëndësishëm i dietës. Ata konsumojne kajsi të freskëta, të thata, në supë, pure në lëng dhe të përzier me ujë akullnajash, dhe madje të përzier me dëborë për të bërë akullore ’.
Çfarë mund të bëjmë:
Kajsitë e thata janë një burim i shkëlqyeshëm i beta karotenit që mbron pjesët yndyrore të qelizave tona nga dëmtimi i radikaleve të lira dhe kështu mund të ndihmojnë në parandalimin e kancerit. Kajsitë dhe farat e tyre janë lehtësisht të disponueshme – zgjidhni organike dhe pa konservues. Nëse nuk mund të gjeni kokrra kajsi, bajamet janë shumë të ngjashme.
Në Hunza ata…
Konsumonin shumë fruta, veçanërisht në verë: luleshtrydhe, qershi, mollë, pjeshkë dhe dardhë, fruta keto qe gjenden duke u rritur jashtë shtëpive të shumicës së njerëzve, si dhe rrushit, frutat e të cilave hahen të freskëta ose bëhen në lëng rrushi të fermentuar. Kur Hunzaku është i uritur, ai ose ajo thjesht ngjitet një pemë dhe zgjedh disa fruta për të ngrënë.
Çfarë mund të bëjmë:
Konsumoni me mire fruta të freskëta sesa patate të skuqura ose karamele.
Në Hunza ata…
Krijojnë grurin e tyre organik të tërë, i cili bëhet miell për të bërë bukë gruri .
Çfarë mund të bëjmë:
Zgjidhni miell gruri dhe bukë organike. Buka e grurit pa gluten është e disponueshme në dyqanet e ushqimit dhe mund të tolerohet nga disa që zakonisht nuk mund të tretin gluteni, pasi gluteni prishet gjatë procesit të mbirjes.
Në Hunza ata…
Përdorin gjithashtu miell, hikërror, elb dhe misër.
Çfarë mund të bëjmë:
Përdorni një sërë drithërash dhe produkte drithërash, lehtësisht të disponueshëm në dyqane ushqimore dhe supermarkete.
Në Hunza ata…
Hani shumë proteina bimore nga fasulet dhe thjerrëzat, fasulet, bishrajoret.
Çfarë mund të bëjmë:
Mundohuni të merrni proteina nga burimet e perimeve siç janë fasulet, bizele dhe thjerrëzat.
Në Hunza ata…
Hani sasi të vogla mishi nga lopët, delet dhe dhitë që ata mbajnë. Mishi është muskul dhe organik dhe përgjithësisht i zier, i cili mban nivelet e ngopura të yndyrës në nivele shumë të ulëta.
Cfarë mund të bëjmë:
Hani mish në sasi të vogla dhe zgjidhni mish pa yndyre dhe organik.
Në Hunza ata…
Hani sasi të vogla djathi dhe gjalpi të fermentuar tradicionalisht nga dhitë, delet, lopët.
Çfarë mund të bëjmë:
Zgjidhni djathë organik të fermentuar tradicionalisht nga lopët, delet dhe dhitë dhe hani në sasi të kufizuar, në vend që të hani sasi më të mëdha të djathit të përpunuar me cilësi më të ulët.
Në Hunza ata…
Pijnë dhe lahen në ujë të akullnajave që rrjedhin poshtë nga malet lart.
Çfarë mund të bëjmë:
Pini shumë ujë, mundësisht ujë mineral ose filtruar ose investoni në një pastrues uji që alkalizon dhe jonizon ujin për përfitime të shtuara shëndetësore.
Në Hunza ata…
Pini çaj barishte të bërë nga uji i zierë i akullnajës dhe një barishte e quajtur tumuru.
Çfarë mund të bëjmë:
Mundohuni të pini çaj barishte dhe çaj jeshil sesa kafe ose sasi të tepërt të çajit të zi.