VAJI I KOKOSIT – VLERAT USHQYESE DHE RECETA SI T’A PERDORIM

Vaji i kokosit është një yndyrë e pasur me acide yndyrore të ngopura dhe ka një profil unik ushqyes. Ja vlerat ushqyese për 1 lugë gjelle (≈ 14 g) vaj kokosi:
🧪 Vlerat Ushqyese për 1 lugë gjelle (14 g)
• Kalori: ⚡ 121 kcal
• Yndyrna totale: 🥥 13.5 g
o Yndyrna të ngopura: 11.2 g (83%)
o Yndyrna të pangopura njëfishe: 0.8 g
o Yndyrna të pangopura shumëfishe: 0.2 g
• Proteina: 0 g
• Karbohidrate: 0 g
• Sheqerna: 0 g
• Fibra: 0 g
• Kolesterol: 0 mg
• Vitamina & Minerale: Përmban sasi të vogla të vitaminës E dhe K, por nuk është burim kryesor i tyre.
🔬 Përbërja e acideve yndyrore (MCT-të)
Vaji i kokosit është i pasur me acide yndyrore me zinxhir të mesëm (MCT – Medium Chain Triglycerides), të cilat treten shpejt dhe përdoren për energji:
✅ Acidi laurik (C12): ~50% – ka veti antibakteriale.
✅ Acidi kaprik (C10) & kaprilik (C8): Ndihmojnë tretjen dhe metabolizmin.
📌 Përfitimet kryesore
✔ Rrit energjinë dhe metabolizmin.
✔ Mbështet tretjen dhe mikrobiotën e zorrëve.
✔ Mund të ndihmojë në rritjen e kolesterolit të mirë (HDL).
✔ Përdoret në dietat ketogjenike dhe me karbohidrate të ulëta.
📢 Kujdes!
🔸 Përmban shumë yndyrna të ngopura, prandaj duhet konsumuar me moderim.
🔸 Nuk përmban proteina, fibra ose karbohidrate.
Vaji i kokosit është një yndyrë natyrale që përdoret gjerësisht për gatim, kujdesin e flokëve, lëkurës dhe madje edhe për përfitime shëndetësore të brendshme. Ja disa nga përfitimet dhe përdorimet e tij:
✅ Përfitimet e vajit të kokosit
🔹 Për tretjen: Përmban acide yndyrore me zinxhir të mesëm (MCT), të cilat tretën më lehtë dhe mund të ndihmojnë në përmirësimin e tretjes.
🔹 Antibakterial dhe antifungal: Ka veti natyrale antimikrobiale dhe mund të ndihmojë në balancimin e mikrobiotës së zorrëve.
🔹 Për lëkurën dhe flokët: Hidraton lëkurën e thatë, ndihmon në rigjenerimin e qelizave dhe përmirëson shëndetin e flokëve.
🔹 Energjia dhe metabolizmi: MCT-të në vajin e kokosit shndërrohen shpejt në energji dhe mund të ndihmojnë në përmirësimin e metabolizmit.
🔹 Shëndeti i zemrës: Disa studime sugjerojnë se yndyrat e tij mund të ndihmojnë në rritjen e kolesterolit të mirë (HDL), por duhet përdorur me moderim.
🍳 Si mund ta përdorësh vajin e kokosit?
✅ Në gatim: Përdore për tiganisje, pjekje ose si shtesë në smoothie.
✅ Për kujdesin e lëkurës: Aplikoje si krem natyral hidratues ose për pastrimin e grimit.
✅ Për kujdesin e flokëve: Përdore si maskë ushqyese para larjes.
✅ Si shtesë në ushqim: Një lugë çaji në mëngjes mund të ndihmojë në energjinë dhe tretjen.
📌 Kujdes!
Nëse ke ndjeshmëri ndaj yndyrave ose probleme me tëmthin, vaji i kokosit duhet përdorur me kujdes, sepse mund të rëndojë tretjen.
Vaji i kokosit është një shtesë e shkëlqyer për smoothie, sidomos për energji, tretje dhe metabolizëm. Ai ndihmon në thithjen e vitaminave të tretshme në yndyrë (A, D, E, K) dhe jep një shije të butë tropikale.
🥤 Smoothie me Vaj Kokosi – Ide të Shëndetshme
1️⃣Smoothie për Energji & Metabolizëm
✅ Përbërësit:
• 1 banane
• 1 lugë gjelle vaj kokosi
• 1/2 filxhan qumësht bajameje (pa sheqer)
• 1 lugë gjelle fara chia
• 1 lugë çaji mjaltë
• 1/2 lugë çaji kanellë
• 4-5 kuba akulli
🔹 Përfitimet: Jep energji, stabilizon sheqerin në gjak dhe përmirëson metabolizmin.
________________________________________
2️⃣ Smoothie për Tretje të Mirë
✅ Përbërësit:
• 1/2 filxhan kos pa laktozë ose kos kokosi
• 1/2 filxhan ananas
• 1 lugë gjelle vaj kokosi
• 1 lugë gjelle fara lini
• 1 filxhan ujë kokosi
• 1 lugë çaji xhenxhefil i grirë
🔹 Përfitimet: Ndihmon tretjen, redukton fryrjen dhe përmirëson shëndetin e zorrëve.
________________________________________
3️⃣ Smoothie Detox me Vaj Kokosi
✅ Përbërësit:
• 1/2 kastravec
• 1 filxhan spinaq
• 1 lugë gjelle vaj kokosi
• 1/2 mollë jeshile
• 1 lugë gjelle fara kërpi
• 1 filxhan ujë ose çaj jeshil
• Lëngu i 1/2 limoni
🔹 Përfitimet: Pastron trupin nga toksinat dhe ndihmon funksionin e mëlçisë.
________________________________________
📌 Si ta përfshish vajin e kokosit në smoothie?
✅ Shtoje në fund, pasi të kesh përzier përbërësit e tjerë.
✅ Përdor vaj kokosi ekstra të virgjër për cilësi më të mirë.
✅ Nëse vaji i kokosit është i ngurtë, shkrije pak para se ta shtosh.
🛑 Kujdes! Nëse ke probleme me tëmthin ose tretjen e yndyrave, fillo me sasi të vogla (1/2 lugë çaji) dhe rrite gradualisht.

Vaji i kokosit është i shkëlqyer për gatime të ndryshme, sepse ka një pikë tymosjeje të qëndrueshme dhe i jep ushqimit një shije të lehtë tropikale. Më poshtë ke disa receta të shëndetshme dhe të shijshme që mund t’i provosh! 😊
________________________________________
🥥 1️⃣ PANCAKES ME VAJ KOKOSI (Pa Gluten & Pa Laktozë)
🥞 Të buta, të lehta dhe perfekte për mëngjes!
✅ Përbërësit:
• 2 vezë
• 1 banane e pjekur
• 2 lugë gjelle miell kokosi ose miell bajameje
• 1/2 lugë çaji pluhur pjekës
• 1/2 lugë çaji kanellë
• 1 lugë gjelle vaj kokosi (për brumin)
• 1 lugë gjelle vaj kokosi (për skuqje)
📝 Përgatitja:
1️⃣ Përziej të gjithë përbërësit në një blender deri sa të bëhet një masë homogjene.
2️⃣ Ngroh një tigan me pak vaj kokosi dhe hidh pak brumë për çdo pancake.
3️⃣ Skuqi për 2-3 minuta nga secila anë.
4️⃣ Shërbeji me mjaltë, fruta ose fara chia sipër.
🔹 Përfitimet: Këto pancakes janë të pasura me proteina dhe yndyra të mira, perfekte për energji të qëndrueshme.
________________________________________
🥘 2️⃣ PERIME TE PJEKURA ME VAJ KOKOSI
🥕 Të buta brenda, të karamelizuara jashtë!
✅ Përbërësit:
• 2 patate të ëmbla (prerë në copa)
• 1 kungull i njomë (i prerë në feta)
• 1 spec i kuq
• 1 lugë gjelle vaj kokosi (i shkrirë)
• 1/2 lugë çaji kripë
• 1/2 lugë çaji rigon ose trumzë
• 1/4 lugë çaji spec djegës (opsional)
📝 Përgatitja:
1️⃣ Ngrohe furrën në 200°C.
2️⃣ Përziej perimet me vajin e kokosit dhe erëzat.
3️⃣ Vendosi në një tavë dhe piqi për 25-30 minuta, duke i kthyer herë pas here.
🔹 Përfitimet: Kombinimi i perimeve me vajin e kokosit përmirëson thithjen e vitaminave si A, D, E, dhe K.
________________________________________
🐟 FILETO PESHKU ME VAJ KOKOSI
🐠 E butë, me aromë fantastike dhe shumë e lehtë për t’u përgatitur!
✅ Përbërësit:
• 2 fileto salmoni ose merluci
• 1 lugë gjelle vaj kokosi
• 1 lugë çaji lëng limoni
• 1 thelbi hudhër i grirë
• 1/2 lugë çaji kripë
• 1/2 lugë çaji piper i zi
• Pak majdanoz të grirë për sipër
📝 Përgatitja:
1️⃣ Ngroh vajin e kokosit në një tigan.
2️⃣ Shtro filetot e peshkut dhe skuqi për 3-4 minuta nga secila anë.
3️⃣ Shto lëngun e limonit dhe majdanozin në fund.
🔹 Përfitimet: Peshku është i pasur me omega-3 dhe vaj kokosi ndihmon në përthithjen e tij më të mirë.
________________________________________
📌 Këshilla për përdorimin e vajit të kokosit në gatim:
✅ Përdore për pjekje, skuqje të lehta ose për ta shtuar në ushqime të ngrohta.
✅ Shmang temperaturat shumë të larta për të ruajtur vlerat ushqyese.
✅ Nëse nuk të pëlqen aroma e fortë, përdor vaj kokosi të rafinuar (ka më pak shije kokosi).
23 arsyet kryesore pse duhet ta përfshini vajin e kokosit në menunë e përditshme, të cilat mund të ndryshojnë jetën tuaj.
Nuk ju mbetet gjë tjetër veçse të rrëmbeni një lugë, dhe të “zhysni“ kokën në të.
1. VAJI I KOKOSIT JU NDIHMON TË DOBËSOHENI

Nëse po përpiqeni të humbisni kilet e tepërta, vaji i kokosit do ju ndihmojë të përshpejtoni rënien e peshës. Konsumimi i vajit të kokosit rrit metabolizmin, duke ju dhënë më shumë energji gjatë ditës. Ky vaj i jep trupit një energji të qëndrueshme, që ju bën të këni më pak oreks dhe të ndiheni të ngopur.
Vaji i kokosit ndihmon në tretje dhe rrit aftësinë e organizmit për të përthithur nutrientët nga ushqimet që konsumoni.
Për më tepër, konsumimi i vajit të kokosit ndihmon në balancimin hormonal. Kjo do të thotë më pak „“stres hormonal“ i cili shkakton depozitimin e yndyrnave, veçanërisht rreth belit.

2. RRIT AFTËSINË PËR TË SHTUAR MUSKUJT
Përveçse ndihmon në humbjen e peshës, vaji i kokosit jep një energji që zgjat. Si rrjedhim, konsumimi i një luge gjelle me vaj kokosi para stërvitjes ju ndihmon të rrisni vështirësinë e ushtrimeve.
Jo vetëm do të përjetoni një rritje të rezistencës, por do të keni një qarkullim gjaku më të mirë në muskuj.
Është një kombinim fitues!

3. HEQ DËSHIRËN PËR USHQIMET E PASHËNDETSHME

Kufizimi i ushqimeve të “pashëndetshme” nuk ju ndihmon vetëm të humbni peshë, por gjithashtu përmirëson shumë aspekte të tjera të shëndetit tuaj.
Kufizimi i këtyre ushqimeve sjell stabilizimin e nivelit të sheqerit në gjak, tensionit të gjakut dhe kolesterolin, prodhim të shëndetshëm të hormoneve, funksionimin më efikas i mëlçisë dhe veshkave, aftësi të përmirësuara mendore, dhe një paraqitje më e bukur.
Siç e thamë më sipër, konsumimi i vajit të arrës së kokosit ndihmon në frenimin natyral të dëshirës për të konsumuar ushqimet e dëmshme. Ky vaj e bën këtë duke përmirësuar tretjen dhe thithjen e lëndëve ushqyese, si dhe duke rritur metabolizmin dhe nivelet e energjisë.

4. PËRMIRËSON TRETJEN

Ne kemi përmendur tashmë se konsumimi i vajit të kokosit është një mënyrë e shkëlqyer për të përmirësuar tretjen tuaj. Ky efekt ndodh për disa arsye.
Së pari, vaji i kokosit ndihmon në eleminimin e tepërt të baktereve të dëmshme dhe mikrobeve të tjera që mund të jenë të pranishme në traktin tuaj tretës. Këto mikroorganizma parazitare janë shkaku kryesor i tretjes së keqe – një gjendje që mund të dëmtojë seriozisht shumë aspekte të tjera të shëndetit tuaj.
Për më tepër, vaji i kokosit lehtëson përthithjen më të mirë të vitaminave dhe mineraleve nga ushqimet e tjera që hani. Disa shembuj të dukshëm janë kalciumi dhe magnezi, si dhe vitaminat A dhe E të tretshme në yndyrë.
Konsumimi i vajit të kokosit, gjithashtu zvogëlon inflamacionin në zorrë, i cili mund të shkaktohet nga intoleranca ndaj disa ushqimeve ose nga problemet e tjera dietike. Nëse nuk trajtohet, ky inflamacion mund të çojë në çrregullime më serioze të tretjes siç janë mangësitë nutricionale ose Sindroma e Përshkueshmërisë së Zorrëve.

5. REDUKTON OREKSIN
Për shkak se përmirëson tretjen dhe balancon nivelin e sheqerit në gjak, konsumimi i vajit të kokosit ndihmon në rregullimin e oreksit. Ky vaj jep energji të përqëndruar e cila është e lehtë për trupin ta përdorë dhe të tresë ushqimet. Kështu që, ju do të ndiheni më të ngopur dhe nuk do keni nevojë të hani shpesh.

6. PËRMIRËSON KUJTESËN DHE PËRQËNDRIMIN

Të hash një lugë gjelle me vaj kokosi sapo ngrihesh në mëngjes, jo vetëm që përshpejton metabolizmin, por është një mënyrë e shkëlqyer për të zgjuar trurin. Për më tepër, përdorimi rregullisht i këtij vaji në dietën tuaj, përmirëson memorjen. Kjo ndodh për shkak të triglicerideve me zinxhir mesatar (MCTs), të cilat përbëjnë mbi gjysmën e acideve yndyrore esenciale në përmbajtjen e vajit të kokosit. MCTs i jep trupit një energji lehtësisht të përdorshme për trurin dhe gjithë trupin.
Si rezultat, përftohet një aftësi njohëse dhe memorje më e mirë, në terma afatshkurtër dhe afatgjatë.

7. NDIHMON KUNDËR SËMUNDJEVE NEURO-DEGJENERATIVE
Për shkak të efekteve pozitive për trurin, vaji i kokosit ndihmon në shmangien e sëmundjeve neuro-degjenerative si Alzhaimer.
Ky vaj ushqen trurin me “karburant” alternativ – me përbërës të njohur si ketone të cilat prodhohen në trupin tonë kur konsumojmë vaj kokosi. Këto ketone janë lehtësisht të përdorshme nga qelizat e trurit të cilat kanë humbur aftësinë për të përpunuar glukozën, një nga shkaqet kryesore të Alzhaimerit.
Shumë sëmundje neuro-degjenerative zhvillohen ngadalë në kohë dhe bëhen të dukshme në moshë të madhe. Kështu që, të konsumosh vaj kokosi çdo ditë, shmang problemet e së ardhmes.

8. NDIHMON NË PARANDALIMIN E INFEKSIONEVE URINARE

Shumë njerëz nuk pinë ujë mjaftueshëm. Kjo sjell një gjendje dehidratimi konstant i cili shpesh shkakton infeksione bakteriale në rrugët urinare (e njohur si UTI).
Natyrisht, këshilla kryesore është: Pini sa më shumë ujë! Por, të konsumoni vaj kokosi, është një nga trajtimet natyrale më efektive për të parandaluar apo trajtuar UTI.
Vaji i kokosit është një nga “antibiotikët” natyralë më të fuqishëm. MCTs të cilat janë përbërësit kryesorë të këtij vaji, depërtojnë dhe shkrijnë murin qelizor të bakterieve të dëmshme, duke i zhdukur ato.

9. VRET BAKTERET QË SHKAKTOJNË ERËN E KEQE TË GOJËS
Era e keqe e gojës shkaktohet më së shumti nga bakteriet që ndodhen në gojë. Për shkak të vetive anti-mikrobiale, ky vaj është ideal për një frymë të freskët dhe pa erë.
Për të maksimizuar efektin e vajit të kokosit për erën e gojës, ju këshillojmë të përzieni në gojë një lugë gjelle me vaj kokosi për rreth 30 sekonda. Më pas, mund ta pështyni, ose ta gëlltisni.

10. ZBARDH DHËMBËT NË MËNYRË NATYRALE

Disa nga bakteret e këqija që shkaktojnë erën e keqe të gojës lëshojnë një lëndë ngjitëse e cila mbivendoset në dhëmbë. Këto pllakëza bakteriale bëjnë që ushqimi të ngjitet në sipërfaqen e dhëmbëve, duke i ndryshuar ngjyrën.
Kur ju përdorni vaj kokosi për të eleminuar bakteriet, ju gjithashtu reduktoni krijimin e pllakëzave në gojë dhe parandaloni zverdhjen e dhëmbëve. Për më tepër, jeni në rrugën e duhur për dhëmbë më të bardhë dhe me shkëlqim.

11. USHQEN DHE ZBUT BUZËT

Kur ju hani një lugë vaji kokosi direkt nga vazo, ju mbështesni buzët mbi lugën me vaj. Ky veprim bën që buzët tuaja të ushqehen dhe zbuten. Edhe nëse i keni buzët e thata, vaji i kokosit do i bëjë të buta dhe me shkëlqim

12. NDIHMON KUNDËR THARJES SË GOJËS
Të pish shumë ujë për një kohë të shkurtër, nuk do ju shpëtojë nga tharja e gojës aq shpejt sa mendoni. Tek e fundit, nuk është kjo zgjidhja. Gjithsesi, nëse keni gojën e thatë, fillimisht pini një gotë ujë, për të filluar procesin e rihidratimit. Më pas, merrni një lugë gjelle me vaj kokosi. Përziejeni në gojë dhe në fyt dhe do shikoni menjëherë efektet; nuk do keni më gojë të thatë.
Vazhdoni të pini rreth 100 ml ujë çdo 30 minuta deri sa trupi juaj të rihidratohet.

13. ZBUT FYTIN E THARË DHE TË ACARUAR

Mund të veproni në të njëjtën mënyrë si me gojën e thatë: pini një gotë ujë dhe më pas një lugë vaj kokosi. Vetitë anti inflamatore të vajit të kokosit do të ndihmojnë në zbutjen e fytit dhe uljen e enjtjes dhe irritimit të tij.
Mbani mend: për rihidratimin e trupit, duhet të pini nga pak ujë herë pas here.
Mund të pini dhe më tepër në të njëjtën kohë dhe më shpesh, por ndonjëherë sasia e tepërt e ujit mund t’ju japë shqetësime në stomak.

14. MBRON MËLÇINË DHE PANKREASIN
Siç e thamë më parë, trigliceridet me zinxhir të mesëm (MCTs) sillen ndryshe nga yndyrnat e ngopura me zinxhir të gjatë. Pjesa më e madhe e yndyrnave të ngopura shkatërrohen në zorrë para se të shkojnë në gjak për tu përdorur si energji; MCTs në vajin e kokosit përthithen totalisht dhe dërgohen direkt në mëlçi. Mëlçia i transformon lehtësisht këto yndyrna në energji, duke ulur ngarkesën e saj të punës.
Për më tepër, për shkak se mëlçia i transformon menjëherë MCTs në energi, konsumimi i vajit të kokosit redukton depozitimin e yndyrnave brenda dhe përreth mëlçisë.
Pankreasi, i cili punon “krahë për krahë” me mëlçinë, ka përfitime të shumta nga vaji i kokosit. Një nga funksionet kryesore të pankreasit është të prodhojë enzima që shërbejnë për të transformuar acidet yndyrore në energji të dobishme. Meqënëse MCTs nuk shkatërrohen nga zorrët, por kthehen në energji, të konsumosh vaj kokosi, e mban pankreasin të shëndetshëm dhe nuk e sforcon.

15. NDIHMON NË PARANDALIMIN E REZISTENCËS NDAJ INSULINËS
Rezistenca ndaj insulinës (pararendësja e Diabetit të tipit II) ndodh kur gjaku qarkullon vazhdimisht me përqëndrim të madh të glukozës. Kjo tepricë glukoze sinjalizon pankreasin të rrisë prodhimin e insulinës, hormoni përgjegës për stabilizimin e nivelit të glukozës në gjak.
Mbiprodhimi i insulinës në gjak i bën qelizat në të gjithë trupin të pandjeshme ndaj prezencës së këtij hormoni jetësor.
Por si e parandalon vaji i kokosit rezistencën ndaj insulinës? Përsëri, është prezenca e triglicerideve me zinxhir të mesëm MCTs – ose më saktësisht, ketonet të cilat prodhohen nga trupi kur konsumon vaj kokosi, që ndihmojnë. Ketonet janë anti-glukozë. Ato japin të njëjtën energji në qelizat tona, por nuk kërkojnë insulinë për ta bërë këtë. Sa më pak insulinë të na duhet në trup, aq më të mbrojtur jemi ndaj rezistencës ndaj isulinës.

16. PËRMIRËSON SHËNDETIN KARDIOVASKULAR

Acidi laurik, përbërësi kryesor i MCT te vaji i kokosit, është i njohur për aftësinë natyrale për të rritur kolesterolin e mirë HDL. Ai ndikon gjithashtu në trasformimin e kolesterolit të keq LDL në kolesterol të mirë. Sa më tepër të rritet raporti i kolesterolit të mirë me të keq, aq më shumë përmirësohet shëndeti kardiovaskular, ulet rreziku i problemeve të zemrës. Për më tepër, vaji extra virgin i kokosit (i cili është i vetmi që duhet të konsumoni), është plot me antioksidantë i cili parandalon dëmtimin oksidativ të arterieve. Ky vaj redukton krijimin e pllakave arteriale , kalcifikimeve dhe bllokimeve që çojnë në aterosklerozë dhe shkaktojnë atake kardiake.

17. NDIHMON TRAJTIMIN DHE SHËRIMIN E ARTRITIT
Të hash vaj kokosi “shqeto” ndihmon në trajtimin dhe shërimin e artritit. Kjo vjen për shkak të vetive shumë të fuqishme anti inflamatore të acideve yndyrore që gjenden në këtë vaj.
Gjithashtu, vaji i kokosit rrit përthithjen e yndyrnave të tretshme, vitaminës A dhe E, po ashtu dhe të mineraleve si kalciumi dhe mangezi; të gjitha këto ndikojnë për kocka më të forta dhe kyçe më të shëndetshme dhe fleksibël.

18. PENGON RRITJEN E QELIZAVE KANCEROGJENE
Kur ne konsumojmë vaj kokosi, trupi ynë prodhon lëndë kimike të quajtura ketone. Këto ketone i japin energji qelizave të shëndetshme kudo në organizëm, dhe anashkalojnë furnizimin e qelizave kanceroze. Pa këtë energji, këto qeliza të rrezikshme nuk mund të ushqehen dhe të shumohen.
Jo vetëm kjo, por vaji i kokosit është në gjendje të vrasë Helicobacter Pylori, bakteri që shakton ulçerën e stomakut dhe që ndonjëherë çon deri në kancer të stomakut.

19. MUND TË REDUKTOJË FREKUENCËN E KRIZAVE
Rritja e prodhimit të ketoneve nga trupi ynë kur ne kunsumojmë vaj kokosi, ka një tjetër efekt të çmuar. Ketonet janë të njohura për uljen e konsiderueshme të frekuencës së krizave të shkaktuara nga medikamentet kundër epilepsisë të fëmijët. Ky efekt arrihet nëpërmjet vajit të kokosit si pjesë e dietës ketogjenike.

20. RRIT PRODHIMIN E HORMONEVE
Për të sintetizuar prodhimin e hormoneve të shëndetshme, trupi ynë ka nevojë për disa lloje acidesh yndyrore – pjesa më e madhe e të cilave gjenden te vaji i kokosit.
Të konsumosh një lugë gjelle në ditë me vaj kokosi, ndikon dukshëm në prodhimin hormonal. Ju do ti ndjeni rezultatet në reduktimin e stresit, gjumë më të mirë, më shumë energji dhe mbi të gjitha një ndjenjë të shtuar mirëqenie dhe rehatie.

21. PËRMIRËSON AROMËN E TRUPIT
Aroma e trupit shkaktohet nga një kombinim faktorësh të ndryshëm. Disa nga këta faktorë përfshijnë: dietën e varfër, stresin dhe çrregullime të ndryshme hormonale, mbipopullim bakterial, dhe rritje të toksinave për shkak të nënfunksionit të mëlçisë dhe pankreasit.
Duke qenë se vaji i kokosit ka ndikim shumë të madh në këto aspekte, konsumimi i përditshëm i tij, bën që trupi të ketë aromë më të mirë.

22. PËRMIRËSON LËKURËN, FLOKËT DHE THONJTË

Vaji i kokosit ka veti të shkëlqyera për të përmirësuar shëndetin e lëkurës, flokëve dhe thonjve.
Acidet yndyrore natyrore, prezente në vajin e kokosit, ushqejnë dhe zbusin nga brenda jashtë. Jo vetëm kjo, por këto yndyrna rrisin aftësinë e trupit për të përthithur vitaminën A dhe E, të cilat janë thelbësore për shëndetin lëkurës, flokëve dhe thonjve.

23. USHQEN DHE JEP SHKËLQIM GËZOFIT TË KAFSHËVE SHTËPIAKE

Pasi kemi folur me detaje për përfitimet e vajit të kokosit për njeriun, le të përmendim që ky vaj është mjaft i vlefshëm dhe për kafshët.
Lyerja e gëzofit të maceve apo qenve, ndihmon në zgjidhjen e problemeve si dermatiti, kruarjet, alergjitë, dhe ndihmon në përmirësimin e shëndetit të lëkurës te kafshët shtëpiake.
Provojeni të lyeni gëzofin e kafshëve shtëpiake, dhe do të shikoni që do behet më i butë, me shkëlqim dhe do mbajë erë më të mirë. Vaji i kokosit ndihmon në shërimin e plagëve në lëkurë, lëkurës së thatë, pickimeve dhe çarjeve, si dhe parandalon apo trajton infeksionet mykotike dhe fungale.
Vaji i kokosit i mbron kafshët shtëpiake nga pleshtat, rriqet dhe parazitët e tjerë.
Studimet kanë treguar se vaji i kokosit është shumë i përshtatshëm dhe si ushqim për kafshët, madje dhe kur është përdorur në sasi të mëdha. I vetmi efekt negativ që mund të ndodhë nga doza e tepërt është diarre e mundshme.
Çfarë vaj kokosi duhet të blini për ushqim?
Kur të blini vajin e kokosit, është shumë e rëndësishme të që të jetë Extra Virgin, i presuar në të ftohtë, për përdorim ushqimor dhe të ketë çertifikim Bio-Organik për produktet ushqimore. Çertifikimi Organik është jep siguri të plotë që vaji është prodhuar nga arrë kokosi e patrajtuar me kimikate, pesticide kimike dhe nuk është OMGJ.

POR SA JANE TE VERTETA TE GJITHA KETO TE DHENA ME SIPER???
STUDIMI ME I FUNDIT I HARVARD MEDICAL SCHOOL I HEDH POSHTE TE GJITHA ATO QE THAME ME SIPER
Nëse kërkoni në Google “vaj kokosi”, do të shihni një mori artikujsh që promovojnë përfitimet e supozuara shëndetësore të këtij vaji të bardhë dhe të ngurtë, i cili gjendet lehtësisht në supermarkete këto ditë. Por si mund të jetë i mirë për ju diçka që është plot me yndyrna të ngopura — një faktor i njohur që rrit rrezikun e sëmundjeve të zemrës?
Vaji i kokosit ka disa cilësi unike që mbështetësit e tij i përmendin për të shpjeguar përfitimet e supozuara shëndetësore. Por provat që mbështesin këto pretendime janë shumë të pakta, thotë Dr. Qi Sun, profesor asistent në Departamentin e Ushqyerjes në Shkollën e Shëndetit Publik T.H. Chan në Harvard.
“Nëse doni të ulni rrezikun e sëmundjeve të zemrës, vaji i kokosit nuk është një zgjedhje e mirë,” thotë ai. Është e vërtetë që vaji i kokosit ka tendencë të rrisë kolesterolin e mirë HDL më shumë se yndyrnat e tjera, ndoshta sepse është i pasur me acid laurik, një acid yndyror që trupi e përpunon pak më ndryshe nga yndyrnat e tjera të ngopura.
Efekti i vajit të kokosit në kolesterol
Por nuk ka prova që konsumimi i vajit të kokosit mund të ulë rrezikun e sëmundjeve të zemrës, sipas një artikulli të botuar në prill 2016 në Nutrition Reviews. Studimi, i titulluar “Konsumimi i Vajit të Kokosit dhe Faktorët e Rrezikut Kardiovaskular te Njerëzit”, analizoi rezultatet e 21 studimeve, shumica e të cilave shqyrtonin efektet e vajit të kokosit ose produkteve të tij në nivelet e kolesterolit. Tetë nga këto ishin prova klinike, në të cilat vullnetarët konsumuan lloje të ndryshme yndyrnash, duke përfshirë vajin e kokosit, gjalpin dhe vajrat bimore të pangopura (si vaji i ullirit, lulediellit, shafranit dhe misrit) për periudha të shkurtra kohore. Në krahasim me vajrat e pangopura, vaji i kokosit rriti nivelet e kolesterolit total, HDL dhe LDL, megjithëse jo aq shumë sa gjalpi.
Këto gjetje përputhen me rezultatet e një studimi të kryer nga Dr. Sun dhe kolegët e tij, i publikuar më 23 nëntor 2016 në The BMJ, i cili shqyrtoi lidhjet midis llojeve të ndryshme të acideve yndyrore të ngopura dhe sëmundjeve të zemrës. Në krahasim me yndyrnat e tjera të ngopura (si acidi palmitik, që gjendet me shumicë në gjalpë), acidi laurik nuk duket se rrit aq shumë rrezikun për zemrën. Por kjo ndoshta sepse dietat amerikane zakonisht nuk përmbajnë shumë acid laurik, prandaj është më e vështirë të dallohet ndonjë efekt, vëren Dr. Sun.
Dietat tropikale janë të ndryshme
Mbështetësit e vajit të kokosit i referohen studimeve mbi popullsitë indigjene në disa rajone të Indisë, Sri Lankës, Filipineve dhe Polinezisë, ku dietat përmbajnë sasi të mëdha kokosi. Por dietat e tyre tradicionale përfshijnë gjithashtu më shumë peshk, fruta dhe perime sesa dietat tipike amerikane, ndaj ky krahasim nuk është i vlefshëm, thotë profesori i Shkollës Mjekësore të Harvardit, Dr. Bruce Bistrian, i cili është shefi i ushqyerjes klinike në Qendrën Mjekësore Beth Israel Deaconess.
Disa nga vajrat e kokosit të disponueshëm në treg mbajnë etiketën “virgjër”, që do të thotë se janë prodhuar duke shtypur tulin e kokosit dhe më pas ndarë vajin nga lëngu. Ky lloj ka një aromë dhe shije të fortë kokosi, ndryshe nga vaji i rafinuar, i zbardhur dhe i deodorizuar, i prodhuar nga mishi i tharë i kokosit dhe që shpesh përdoret në ushqime të përpunuara dhe kozmetikë.
Vaji i kokosit virgjër përmban sasi të vogla të përbërjeve antioksiduese që mund të ndihmojnë në reduktimin e inflamacionit, një proces i dëmshëm që mendohet se përkeqëson sëmundjet e zemrës. Por deri më tani, provat për ndonjë përfitim të mundshëm janë të kufizuara në studime të vogla tek minjtë dhe brejtësit, thotë Dr. Bistrian.
Yndyrnat e pangopura
Në të kundërt, ka shumë të dhëna që tregojnë se dietat e pasura me yndyrna të pangopura, veçanërisht vaji i ullirit, mund të ulin rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare, thotë Dr. Sun. Këto prova vijnë jo vetëm nga shumë studime vëzhguese (si ato në raportin e BMJ), por edhe nga një provë klinike historike e kryer në Spanjë, e cila zbuloi se njerëzit që ndoqën një dietë të stilit mesdhetar, e pasuruar me vaj ulliri ekstra të virgjër ose arra, kishin një rrezik më të ulët për atak në zemër, goditje në tru dhe vdekje nga sëmundjet e zemrës krahasuar me ata që ndoqën një dietë me pak yndyrë.
Sigurisht, nuk ka nevojë të shmangni plotësisht vajin e kokosit nëse ju pëlqen shija e tij. Disa pastiçierë e përdorin atë në vend të gjalpit për ëmbëlsira, dhe qumështi i kokosit është një përbërës kryesor në gatimet tajlandeze dhe disa pjata me curry indiane. Thjesht sigurohuni që këto ushqime t’i konsideroni si trajtime të veçanta dhe jo pjesë të përditshme të dietës suaj.

Konsumimi i vajit të kokosit nuk këshillohet për disa grupe njerëzish, sidomos ata që kanë probleme me shëndetin e zemrës ose tretjen. Më poshtë janë disa raste kur duhet shmangur ose konsumuar me kujdes:

1️⃣ Personat me nivel të lartë të kolesterolit

Vaji i kokosit është i pasur me yndyrna të ngopura, të cilat mund të rrisin kolesterolin total dhe LDL (“kolesterolin e keq”), duke rritur rrezikun e sëmundjeve të zemrës.
Nëse ke nivele të larta të kolesterolit ose histori familjare të sëmundjeve kardiovaskulare, më mirë të zgjedhësh yndyrna më të shëndetshme si vaji i ullirit ose i avokados.

2️⃣ Personat me sëmundje të zemrës ose hipertension

Studimet tregojnë se vaji i kokosit mund të ndikojë në rritjen e presionit të gjakut dhe të përkeqësojë gjendjen e atyre që vuajnë nga hipertensioni.
Në vend të tij, rekomandohen yndyrna të pangopura që kanë efekte mbrojtëse për zemrën.

3️⃣ Personat me probleme në tëmth ose tretje të yndyrnave

Për shkak të përmbajtjes së lartë të yndyrnave, vaji i kokosit mund të jetë i vështirë për t’u tretur te personat që kanë probleme me tëmthin ose që kanë gurë në fshikëzën e tëmthit.
Nëse trupi yt ka vështirësi në përpunimin e yndyrnave, vaji i kokosit mund të shkaktojë dispepsi, fryrje ose diarre.

4️⃣ Personat me pankreatit ose probleme të mëlçisë

Yndyrnat e ngopura mund të jenë të vështira për pankreasin dhe mëlçinë, sidomos tek ata që vuajnë nga inflamacioni i pankreasit ose sëmundjet hepatike.
Në këto raste, duhet shmangur ose konsumuar me shumë kujdes.

5️⃣ Personat që duan të ulin peshë

Edhe pse shpesh promovohet si ndihmues për dobësim, vaji i kokosit është shumë kalorik (rreth 120 kalori për lugë gjelle).
Nëse je në një dietë për humbje peshe, përdore me moderim dhe mos e konsumoni në sasi të mëdha.

6️⃣ Personat që kanë alergji ose ndjeshmëri ndaj kokosit

Edhe pse është e rrallë, disa njerëz mund të kenë alergji ndaj kokosit dhe produkteve të tij, duke përfshirë vajin e kokosit.
Nëse ke pasur ndonjë reaksion alergjik pas konsumimit të kokosit, shmange edhe vajin e tij.

📌 Përfundim:
Nëse nuk ke ndonjë nga këto probleme shëndetësore, vaji i kokosit mund të konsumohet me moderim, por nuk është një “superushqim” siç shpesh promovohet.