Shkeputur nga “Si te dobesohemi” Anila Kalleshi
Për të rënë në peshë çdokush duhet të dijë momentin kur trupi i tij djeg yndyrna. Për këtë duhet të dimë se:
1.Trupi ynë me të vërtetë ka filluar të djegë dhjamin e depozituar në trup çasti kur fillon të na zërë uria eshte momenti përcaktues. Kur filloni nje dietë për të rënë në peshë është shumë mirë të ndihesh pak i uritur, pasi për të përcjellë veprimtaritë e ndryshme fiziologjike, trupi ynë përdor sheqernat ose karbohidratet. Uria tregon se organizmi ka arritur në magazinat trupore të dhjamit për të gjetur ushqim për metabolizmin e tij.
Dietat që rezultojnë në humbje të peshës trupore, djegin yndyra ose ndryshe quhen dieta ketogjenike. Ekzistojnë mjaft ushqime apo suplemente ushqimore që ndihmojnë në proçesin e djegies të yndyrnave.
Në çastin kur në organizëm kryhet procesi i djegies të dhjamërave, shfaqet prodhimi i ketoneve. Nëse sasia e yndyres që digjet është e madhe, atëherë sasia e ketoneve bëhet e matshme në urinën tonë në sajë të letrave të lakmuesit. Në sajë të kësaj matjeje ne arrijmë të kuptojmë nëse organizmi ynë është në proçesin e djegieve të yndyrnave si dhe të dallojmë se cili nga ushqimet që po konsumojmë ndihmon në djegien e yndyrnave dhe cili ushqim nuk ka ndonjë efekt në djegien e yndyrnave. Proçesi i uljes së peshës trupore duhet të jetë një proçes gradual , i kujdesshëm dhe i shëndetshëm. Sasia e madhe e ketoneve tregon se trupi po djeg yndyrna me një shpejtësi ,por kjo gjë mund të sjellë një irritim të mukozës të fshikëzës të urinës.
Të humbasësh peshë në një kohë të shkurtër është një rrugë e sigurtë dështimi, pasi trupi e kompenson këtë me ngadalësimin e përqindjes së metabolizmit duke krijuar gjendjen e lodhjes dhe atë toksike si rrjedhojë e sasisë të madhe të ketoneve qarkulluese nëpër organizëm.
Trupi krijon peshën që ne kërkojmë me kalimin e kohës.Menjëherë sapo humbasim ca kilogramë ,ne duhet ta ruajmë atë peshë të humbur të paktën për 3 vite në mënyrë që të gjitha organet e trupit të mësohen të funksionojnë për këtë peshë. Trupi duhet të mësohet me një nivel metabolik i cili është i kënaqshëm për pikën më të ulët të peshës trupore. Në rast se për këto 3 vite trupi nuk do t’i nënshtrohet një rregjimi të rreptë ushqimor, kilogramët e humbura i kanë të gjitha gjasat të rimerren mbase dhe në dyfishin e vlerës së tyre.
Sasia efiçente për të humbur peshë në momentin kur i nënshtrohesh një diete dobësuese është 900 gr në javë.
2. Për të rënë në peshë duhet te kemi parasysh që duhet të hamë më shpesh. Ekziston nje mendim mjaft i gabuar, që njerëzit obezë duhet të hanë më pak. Bazuar në studime të ndryshme vihet re që, personat mbipeshë nuk hanë më shumë se personat e dobët. Vihet re një problem mjaft i madh kur perpiqemi të biem në peshë dhe për këtë provojmë të mos konsumojmë vaktin e mëngjesit, në drekë mund ta shtyjmë vetëm me një sallatë dhe në darkë të konsumojmë diçka shumë të lehtë. Ky moment veçon si mjaft të rëndësishëm matjen e sasisë të ketoneve në urinë. Në këtë rast do të kishim një rënie në peshë mbase, por kjo nuk do të kishte absolutisht lidhje me djegien e dhjamërave, pasi trupi humbet vetem inde muskulare, madje dhe inde të muskujve të zemrës. Kjo situatë mund të jetë kritike për organizmin. Këshillohet të konsumohet ushqim përpara se të ndiheni të uritur. Duhet të konsumohen ushqime të mira të cilat e ndihmojnë trupin të djegë dhjamëra, dhe për këtë do të arrihet një rënie në peshë pa përjetuar aspak ndjenjën e urisë. Ngrënia e një sasie të vogël proteine pa dhjam dhe konsumimi i yndyrnave të mira çdo 2-3 orë, ju ndihmon të mos ndiheni të uritur si dhe ju ndihmojnë të digjni sa më shumë yndyrna. Mjaft e rëndësishme gjatë gjithë ditës është dhe monitorimi i kohës kur organizmi fillon të ndihet i uritur. Përpara se të fillojë cikli i urisë apo i gërryerjes të stomakut, duhet të mësohemi që gjatë gjithë ditës të konsumojmë vakte të vogla dhe koha më e mirë do të ishte 30-45 minuta përpara se të fillonte kjo ndjenjë.
Duhet te kemi parasysh që trupi humbet peshë dhe në gjumë. Bëni kujdes në ushqimin që merrni perpara se të flini. Gjatë gjumit organizmi prodhon hormonin e rritjes ,i cili ndihmon në formimin e masës muskulare. Sasia e ngritur e sheqerit në gjak gjatë natës mund të ulin prodhimin e këtij hormoni. Për këtë këshillohet të konsumohen proteina të dobëta që mund të jenë një copë mish nga gjoksi i pulës , në vend të konsumimit të brumërave, karbohidrateve apo sheqernave. Kjo mënyrë e të ushqyerit nuk do të çonte në rritjen e sasisë të sheqerit në gjak. Shmangia e vaktit të mëngjesit mund të ju shëndoshë . Studimet e fundit kanë demonstruar që konsumimi i mëngjesit veçanërisht ai me çereale, trahana , drithëra mban nën kontroll mjaft të mirë peshën trupore.
Është bërë një studim në personat që kanë humbur brenda një viti peshë të konsiderueshme trupore dhe personat që kanë konsumuar mëngjesin kishin një rezultat të shkëlqyer. Duke konsumuar mëngjesin, merren më pak kalori, më pak kolesterol si dhe yndyrna të saturuara. Përqindja e dhjamosjes dhe sindroma e rezistencës te insulinës është 35-50 % më i ulët tek njerëzit që kanë konsumuar mëngjes se ato që nuk e kanë konsumuar mengjesin. Ushqimet më të mira për mëngjes janë proteinat pa dhjamë, çerealet me shumë fibër dhe pak karbohidrate , buka me shumë fibër. Çerealet janë shumë më të mira kur ëmbëlsohen me fruta dhe jo me sheqer. Tek çerealet mund të provohet lëngu i frutave në vend të qumështit. Si në çdo vakt tjetër duhet të keni mjaft kujdes që të mos konsumoni sasi të mëdha sheqeri dhe të përpiqeni që menynë e mengjesit ta keni të mbushur me ushqime ketogjenike në mënyrë që organizmi të djegë sa më shumë yndyrna.
3. Kur ne kemi nevojë për konsumim ëmbëlsirash apo karbohidratesh ,trupi ynë ka nevojë për yndyrna.Yndyra dietike është rregullatori i oreksit. Konsumimi i një sasie të vogël yndyrash të shëndetshme si psh 40-60 gr djath të bardhë sjell çlirimin e kolecistokininës, e cila e bind organizmin tonë se ai nuk është më i uritur. Pa yndyrna trupi ynë nuk mund ta prodhojë këtë substancë. Organizmit i duhen 45 min për prodhimin e kësaj substance e cila ndalon urinë. Është mjaft e rëndësishme që porcionet që konsumohen duhet të jenë porcione të vogla yndyrë të shëndetshme dhe këto porcione duhet të konsumohen përpara se të ndiheni të uritur. Pra, konsumimi i yndyrnave të shëndetshme është shumë më i mirë se marrja e sheqernave apo karbohidrateve.
Yndyrnat e shëndetshme mund t’i gjejmë tek: frutat e thata si lajthitë, arrat apo bajamet. Po kështu edhe farërat janë burim i shkëlqyer i yndyrnave të shëndetshme. Një tjetër burim janë salmoni, sardelet, trofta, vaji i linit, gjalpi, vezët, avokadot, etj..
4. Konsumimi i proteinave pa dhjam është i shkëlqyer për djegien e yndyrnave në organizëm. Burimi më i mirë është mishi i gjoksit të pulës së detit. Proteinat riparojnë dhe formojnë muskuj ndaj proteinat pa dhjam janë mjaft të mira për ato që kërkojnë të humbasin peshë.
5. Dietat me kalori të kufizuara janë të rrezikshme kur nuk janë të kontrolluara pasi një pjesë e peshës të humbur do të ketë lidhje me indet muskulare dhe në veçanti me indin muskular të zemrës.Trupi e ka më të lehtë të djegë muskuj sesa yndyrë.Humbja e shëndetshme e peshës lidhet me humbjen e dhjamërave dhe jo të muskujve.
Burimet më të mira të proteinave të shëndetshme janë : bifteku i lopës, salmoni, peshku tuna, gjiza, gjoksi i pulës,vezët, gjiza, salca e kosit, karkalecat dhe gaforret e detit. Proteinat janë ushqime ketogjenike pasi për t’u tretur kërkojnë më shumë energji .Ushqimet proteinike ndihmojnë për të ngadalësuar thithjen e sheqerit ne gjak.Duke u pakësuar uria ,ulet insulina dhe digjen yndyrnat në organizëm.
6. Uji është i vetmi katalist në uljen e peshës . Kur kërkoni te bini në peshë duhet të konsumoni ujë me shumë se zakonisht. Uji mban qelizat në indet e organizmit të hidratuara dhe është ndihmës në detoksikimin e trupit nëpërmjet urinimit. Nuk është aspak për t’u shqetësuar shtesa e peshës nga marrja e sasisë më të madhe të ujit. Trupi mban ujë atëherë kur nuk merr sasinë që i duhet me ujë. Në qoftë se do të bëhet një rihidratim i trupit ,pas një kohe të shkurtër trupi do të ndalojë këtë grumbullim uji. Kur balanca optimale ujore e trupit është arritur, përdoret më shumë yndyrë si energji sepse mëlçia është e lirë të metabolizojë yndyrën e depozituar në trup, shtohet mbajtja e lëngjeve në trup si dhe zhduket ndjenja e urisë. Pirja e 500 ml ujë çon në rritjen e përqindjes metabolike me 30%. Kur digjen yndyrna çlirohen dhe toksinat. Këshillohet pirja e 6-8 gotave ujë në ditë. Duhen shmanguar plotësisht lëngjet e konservuara si dhe pijet me gaz.
7. Kalciumi- Kur sasia e kalciumit është e vogël në gjak, rritet sasia e hormonit paratiroid dhe vitamina D. Për këtë trupi është në gjendje urie dhe do të përpiqet me të gjitha menyrat të mbrojë veten duke depozituar më shumë energji në formën e dhjamit per t’a përdorur më vonë. Kalciumi ndihmon në kontrollin e peshës trupore .Duke konsumuar kalcium, organizmi përdor më shumë yndyrë për djegie. Djathi me pak yndyrë është burim i shkëlqyer i kalciumit.
8. Karbohidratet – Konsumimi i karbohidrateve rrit sasinë e lëndës kimike të serotines që përdor truri. Serotina është qetësuese dhe nxit ndjenjën e kënaqësisë dhe të mirëqënies. Ekziston një suplement 5-HTP i cili i jep trurit përbërësit e vërtetë që ai ka nevojë duke mbajtur nën kontroll sasinë e serotinës në gjak pa konsumuar sasi të mëdha karbohidratesh.
9. Çokollata ka lëndë fitokimike që janë mjaft të mira për organizmin. Ajo çliron lëndë kimike dhe përmirëson qarkullimin .Çdokush mund të shijojë pak çokollatë. Lloji më i mirë është çokollata e errët jo shumë e ëmbël. Sasia duhet të jetë mjaft e kufizuar.