Vendosja në vijë e mureve të arterieve dhe venave përbëjnë qelizat endoteliale. Sasia e indit lidhës ose muskujt e lëmuar që rrethojnë secilën prej enëve të gjakut do të ndryshojnë në varësi të vendndodhjes së enës dhe funksionit, por çdo arterie ose venë e vetme është e veshur me një shtresë të hollë të vetme të qelizave endoteliale – të quajtur endoteli – që luajnë një funksion unik dhe të rëndësishëm në trupin tuaj.
Pavarësisht nga fakti që endoteli juaj përbëhet nga vetëm një rresht me një qelizë të trashë në enët e gjakut, të marra së bashku ato peshojnë pak më shumë se 1 kilogram dhe po ta mbështillnim mund të përfundonte rreth Tokës katër herë. Këto qelizat janë shumëfunksionale si organ parakrin dhe endokrin, duke sekretuar hormone që ndikojnë qelizat në zonën e menjëhershme dhe në të gjithë trupin tuaj. Qelizat endoteliale janë jetike dhe preken nga disa faktorë, duke përfshirë lëndë ushqyese dhe stërvitje specifike. Hulumtimet tregojnë se shtimi i shafranit në stërvitje mund të përmirësojë funksionin e qelizave endoteliale dhe funksionin e zemrës suaj.
Ushtrimet fizike përmirësojnë funksionin endotelial dhe zemrën
Efekti i ushtrimeve fizike në shëndetin tuaj është i dokumentuar dhe i studiuar. Efekti specifik i ushtrimeve në funksionin endotelial tregohet në mekanizmat pas përmirësimeve klinike që ju mund të përjetoni. Ushtrimet përmirësojnë rrjedhjen e gjakut dhe stresin në muret arteriale. Ushtrimet fizike të vazhdueshme kanë efekt në reduktimin e sëmundjeve kardiovaskulare duke ruajtur dhe përmirësuar funksionin endotelial.
Studimet kanë demonstruar benefitet e funksionit endotelial dhe jo prodhimin në një ushtrim të moderuar aerobie. Kjo do të thotë që ushtrimet fizike të vazhdueshme janë më të mirat, kështu që nuk është kurrë vonë të përfitoni benefitet nga të ushtruarit fizik. Kjo vlen dhe për personat me sëmundje kronike ose kardiovaskulare.
Benefitet e ushtrimeve nuk janë të përjetshme. Studimet tregojnë që në momentin që ju i ndërpritni nuk do të shijoni më benefitet. Në një studim të 209 njerëz të cilët kishin pësuar infarkt, studiuesit vlerësuan funksionin endotelial në fillim dhe pas 4 javësh stërvitjeje dhe më pas një muaj më vonë, pasi pjesëmarrësve u ishte kërkuar të ndërprisnin ushtrimet.
Pjesëmarrësit u ndanë në grupe në mënyrë të rastësishme dhe u nënshtruan në një trajnim aerobie, rezistence, të dyja bashkë ose asnjë trajnim. Ata që nuk zhvilluan asnjë trajnim/ushtrim nuk patën asnjë ndryshim në funksionin e tyre endotelial. Përmirësimi në grupet e tjera varionte nga ushtrimet e bëra gjatë kësaj periudhe. Dhe të gjithë e humbin këtë përmirësim pas një muaji pause. Këto benefite mund të jenë të lidhura në roli që qelizat endoteliale luajnë në uljen e presionit të gjakut në përgjigje të rrjedhës së tij. Forca e gjeneruar përmes endroteliumit me rritjen e rrjedhës së gjakut mund të jetë e nevojshme për lirimin e lëndëve kimike vasoaktive, që ndihmojnë për të ruajtur funksionin e qelizave endoteliale në mënyrë të stabilizuar.
Kombinimi i ushtrimeve fizike dhe curcuminës mund të përmirësojë funksionin endotelial
Kompanitë farmaceutike janë munduar të prodhojnë kokrra (tableta) anti-inflamatore që mund të kenë të njëjtin efekt. Këto kompani po mundohen të gjejnë grupe që më mirë të pijnë ilace se sa të bëjnë ndryshime në jetesën e tyre. Megjithatë kokrra ka vetëm një efekt –të reduktojë inflamacionin-dhe shpesh e shoqëruar me një sërë efektesh anësore, që bën që ndryshimet e jetesës t’ja vlejnë që cke me të.
Një nga ushqimet inflamatore më të njohura është shafrani. Një numër studimesh janë bërë mbi curcuminën, një pjesë e verdhë të shafranit. Në një studim, shkencëtarët nga Japonia krahasuan efektet e një luge caji shafran në ditë për rreth 30-60 minuta stërvitjeje. Të dyja grupet përjetuar përmirësime të funksionit endotelial.
Si mund të shtoni shafranin në planin tuaj ushqimor
Dekada të tëra me eksperimentime e dëri në mjekimet farmaceutike kanë treguar që nuk ekziston një shkop magjik për t’ju mbajtuar apo për t’ju bërë të shëndetshëm. Në vend të kësaj kemi një sërë mundëësish që cdo ditë të reduktoni në mënyrë efektive mundësinë që të prekeni nga ndonjë sëmundje. Ushtrimet fizike të vazhdueshme si dhe curcumina në regjimin tuaj të përditshëm janë dy zgjedhje pozitive.
Rekomandohet që të uleni jo më shumë se 15 minuta përpara se të ngriheni për të bërë nxemje ose për të ecur 3-4 minuta.
Meqë curcumina është një nga përbërjet kimike të gjetura në shafran dhe konsumimi i tërë bimes shpesh na sjell benefitet duke punuar në mënyrë sinergjitike, rekomandohet të shtoni shafran në kopësht. Benefitet e mëdha shëndetsore nga shafran jo vetëm përfshijnë për të mbështetur funksionin endothelial dhe për të reduktuar sëmundjet kardiovaskulare, por dhe për të ulur rrezikun e prekjes nga sëmundja e Alzheimer, kancerit, sëmundjen e Parkinsonit si dhe osteo-artritin. Gjithashtu ndihmon dhe në shërimin e shpejtë të plagëve. Mund të rrisni shafranin në kopësht ose në vazo Brenda shtëpisë. Bima do rreth 10 muaj që të rritet. E freskët ose e tharë mund të përdoret për marinime, për sallata e shumë gatime të tjera.
Receta e xhinxherit, shafranit me qumësht
Përbërësit:
-1 lugë caji shafran i freskët i grirë
-1 lugë caji xhinxher i grirë
-1 lugë gjelle sheqer kokosi
-2 lugë caji vaj kokosi
-Pak kripë deti
-1 kupë qumësht bajameje
Procedura:
Kombinoni xhinxherin dhe shafranin e grirë, sheqerin e kokosit, vaj kokosi dhe pak kripë deti në blender. Ngrohni qumështin e bajameve në nxehtësi mesatare. Hidhni qumështin në blender dhe shijoni një smoothie të shijshëm.
Vaji esencial i shafranit mund të përdoret gjithashtu. Ka një përqëndrim të lartë kështu që duhet të kombinohet me një vaj bazë. Përpara përdorimi është e këshillueshme të bëhet një test alergjie për të parë nëse jeni alergjik ndaj vajit. Femrat shtatzanë ndalohen ta përdorin vajin esencial të shafranit , por dhe njerëzit me probleme të fshikëzës ose që marrin anti-koagualantë.