Çdo vit pushimet sjellin me vete një rritje si në konsumimin e alkoolit dhe në shqetësimin për efektet e dëmshme të pijes. Abuzimi me alkoolin nuk është çështje qesharake, por a është mëkat për të pirë dhe për të qenë të lumtur, duke pirë në mënyrë të moderuar dhe të përgjegjshme, gjatë një periudhe të shenjtë apo në çdo kohë tjetër?
Urdhrat fetare dhe prodhimi i verës
Vera u shpik 6,000 vjet para lindjes së Krishtit, por ishin murgjit të cilët kryesisht ruanin vreshtarinë në Evropë. Urdhërat fetarë si të Benediktëve dhe Jezuitëve u bënë ekspertë verërash. Ata u ndalën vetëm për shkak se tokat e tyre u konfiskuan në shekujt e 18-të dhe 19-të nga qeveritë anti-katolike, siç ishte Asambleja Kushtetuese e Revolucionit Francez dhe Rajhu i Dytë i Gjermanisë. Për të festuar Eukaristinë, e cila kërkon përdorimin e bukës dhe të verës, misionarët katolikë sollën njohuritë e tyre për rritjen e vreshtave me ta në Botën e Re.
Rrushi i verës u prezantua për herë të parë në Alta Kaliforni në 1779 nga Shën Junipero Serra dhe vëllezërit e tij françeskan, duke hedhur themelet për industrinë e verës në Kaliforni. Një model i ngjashëm u shfaq në Argjentinë, Kili dhe Australi. Njerëzit e lavdishëm jo vetëm që e ruajtën dhe shpallën enologjinë ose studimin e verërave por gjithashtu dhe e avancuan. Një nga pionerët në “méthode champenoise” ose “metoda tradicionale” për të bërë verë të gazuar, ishte një murg Benediktian emri i të cilit gjendet në një nga shampanjat më të njohura: Dom Pérignon.
Sipas një legjende të mëvonshne, kur ai provoi eksperimentin (kampionin) e tij të parë ai thirri shokët e tij murgj: -“Vellezër ejani shpejt, po pi yje”! Edhe murgjit dhe priftërinjtë gjetën përdorime të reja për rrushin. Jezuitët morën meritat për përmirësimin e procesit për të bërë grappa në Itali dhe pisco në Amerikën e Jugut, të cilat janë të dyja raki rrushi. =Birra në salon Edhe pse birra mund të jetë shpikur nga babilonasit e lashtë, ajo u përsos nga manastiret mesjetare që na dhanë pijen që ne njohim sot.
Vizatimet më të vjetra të një punishteje birre moderne janë nga Manastiri i Shën Gallit në Zvicër. Planet, të cilat datojnë në A.D. 820, tregojnë tre punishte birre – një për mysafirët e manastirit, një për pelegrinët dhe të varfërit, dhe një për murgjit vetë. Një shenjtor, Arnold i Soissons, i cili jetonte në shekullin e 11-të, madje i është njohur merita për shpikjen e procesit të filtrimit. Deri në këtë ditë dhe pavarësisht nga përhapja e shumë mikro-punishteve të shquara, birra më e mirë në botë është e bërë ende në kuadër të manastirit – në veçanti, brenda manastirit Trappist.
Pijet alkoolike dhe likeret
Po aq mbresëlënës është kontributi fetar për “shpirtrat” e distiluar. Uiski ishte shpikur nga murgjit mesjetarë irlandezë, të cilët me shumë gjasa kanë ndarë njohuritë me skocezët gjatë misioneve të tyre. “Chartreuse” konsiderohet gjerësisht si likeri më i mirë në botë për shkak të spektrit të jashtëzakonshëm të shijeve të dallueshme dhe madje edhe të benefiteve mjekësore. Përsosur nga urdhri Kartuzian gati 300 vjet më parë, receta është e njohur nga vetëm dy murgjit në një kohë. Likeri bimor “ Bénédictine D.O.M.” është menduar të jetë shpikur në 1510 nga një Benediktin italian i quajtur Dom Bernardo Vincelli për të forcuar murgjit të lodhur.
Dhe rakija e qershisë e njohur si likera e Maraskës u shpik nga farmaci domenikiane në fillim të shekullit të 16-të. Motrat karmelite dikur prodhuan një ekstrakt të quajtur “Uji i Karmelitit” që u përdor si tonik bimor. Murgeshat nuk e bëjnë më këtë eliksir, por një tjetër shpikje e manastirit mbijetoi dhe u bë një nga likeret më popullore të festës së Meksikës – Rompope. E përbërë nga vanilja, qumështi dhe veza, Rompope u shpik nga murgeshat Clariste nga qyteti kolonjal spanjoll i Puebla, që ndodhet në juglindje të qytetit të Meksikos.
Sipas një raporti, murgeshat përdorën të bardhën e vezëve për t’i dhënë artit të shenjtë në kishën e tyre një shtresë mbrojtëse. Duke mos dashur që të verdhat e vezëve të shkojnë dëm, ato zhvilluan një recetë për këtë pije festive. =Shëndeti dhe komuniteti Pra, pse një rekord aq mbresëlënës i krijimtarisë alkoolike midis feve? Unë besoj se ka dy arsye themelore. Së pari, kushtet ishin të duhura për të. Komunitetet masonike dhe urdhrat e ngjashëm fetarë posedonin të gjitha cilësitë e nevojshme për prodhimin e pijeve alkoolik.
Ata kishin shtrirje të madhe toke për mbjelljen e rrushit apo elbit, një kujtesë e gjatë institucionale përmes së cilës mund të jepeshin dhe të përsoseshin njohuri të veçanta, një strukturë për punën në grup dhe një angazhim për përsosmëri edhe në punët më të vogla si një mjet për të lavdëruar Perëndinë. Së dyti, është e lehtë të harrosh në moshën tone, në ditët e sotme , që për pjesën më të madhe të historisë njerëzore, alkooli ishte i rëndësishëm në promovimin e shëndetit. Burimet e ujit shpesh mbartin patogjene të rrezikshme, dhe kështu që sasi të vogla të alkoolit përziheshin me ujë për të vrarë mikrobet e dëmshme.
Për shembull ushtarëve romake, ju jepej një sasi ditore e verës, në mënyrë që të mos deheshin por për të purifikuar cfarëdolloj uji që ata gjenin në betejë. Dhe dy peshkopë, Shën Arnulf i Metz dhe Shën Arnold i Soissons, janë kredituar pasi kanë shpëtuar qindra nga një murtajë, sepse ata paralajmëruan kopenë e tyre për të pirë birrë në vend të ujit. Uiski, likeret bimore dhe madje edhe pijet e “hidhura” u shpikën për arsye mjekësore.