Për cfarë janë të mirë kungujt?
MSC Anila Kalleshi- Dietologe Klinike
Fruti i këtyre bimëve të mëdha i përkasin Cucurbitaceae, ose familjes së kastravecëve. Dy llojet kryesore janë “pepo”, të cilën shkencëtarët i quajtën “kunguj të vegjël”, të cilët shpesh gdhenden ose përdoren për të marrë pjesë në panaire të ndryshme si konkursi “Kungulli më i madh”. Të quajtura gjithashtu dhe kunguj sheqeri, ngjyra është portokalli e ndezur, me seksione të ndara të ngjeshura që rriten afer terrenit të tokës. Kungujt peshojnë diku te 9-11 kg dhe mund të korren në madhësi të vogël, por sa më të mëdha të jenë aq më shumë ushqim do të merrni. Këto gjithashtu japin dhe fara të ngrënshme. Lloji i fundit i quajtur “mammoth” është kushëri i kungujve të dimrit si Hubbardi. Ngjyra portokalli ka një nuancë të lehtë rozë-gri, dhe trupi shpesh fryhet kur shtrihet në tokë. Pjesa e brendshme e kungujve vjen me dhjetëra fara të bardha dhe të zeza, të lidhura me një lëndë pulsuese. Pasi ta prisni kungullin tuaj në gjysëm, pulpa mund të hidhet pas ruajtjeve të farës (sipas dëshirës).
Këto janë një burim i shkëlqyer i vitaminave, mineraleve, proteinave, acideve yndyrore omega-3, -mund të thahen dhe të përgatiten për një meze të lehtë në shtëpi ose të ruhen për t’u mbjellë sërish në pranverë.
=Përfitimet shëndetësore të kungujve
Ndryshimi i vetëm i 100 gramëve të kungullit të pagatuar dhe të njëjtës sasi me kungull të gatuar është rritja prej 6 kalorish në formën e pagatuar. Pra, nga vijnë lëndët ushqyese? Gjenden në vitamina dhe minerale, duke përfshirë sasi të mëdha të fibrave dhe 100% të kërkesës së përditshme të vitaminës A.
Kungujt gjithashtu ofrojnë shumë vitaminë C, riboflavin, kalium, bakër dhe mangan. Sasi të vogla por të rëndësishme të vitaminës E (alfa tokoferol), tiaminë, niacin, vitaminë B6, folati, hekuri, magnez dhe fosfor gjithashtu janë të pranishme. Çfarë do të thotë kjo për ne? Ngjyra portokalli e ndezur lë të kuptohet prania e një fito-nutrienti të dobishëm:karotene. Kjo konverton vitaminën A në trup për një grusht të jashtëzakonshëm të antioksidantëve me aftësinë për të ndihmuar në parandalimin e sëmundjeve të zemrës, kancerit dhe shumë prej shenjave të plakjes. Vitamina A është gjithashtu një domosdoshmëri për një vizion të mirë dhe ndihmon në parandalimin e kancerit të mushkërive dhe të gojës. Flavonoidet tilla si cryptoxanthin, lutein dhe zeaxanthin shkatërrojnë radikalet e lira të dëmshme, dhe kjo e fundit, veçanërisht, ndihmon në mbrojtjen e retinës së syrit nga degjenerimi makular.
Farat e kungujve nuk janë vetëm një ushqim i shijshëm dhe i lehtë, por mund të thuash se ata janë një burim i koncentruar i mineraleve dhe vitaminave, me 30 gram proteina, 110% të vlerës së përditshme të hekurit dhe 559 kalori, pa kolesterol, e shkëlqyer për shëndetin kardiovaskular. Fibrat gjithashtu ndihmojnë në procesin eliminimit të rregullt për ta mbajtur kolonën të pastër. Një bonus i veçantë në farat e kungujve është aminoacidi triptofan, i cili në momentin që ndodhet në tru, konvertohet në GABA – një lëndë ushqyese që e relakson trupin, qetëson nervat, përmirëson gjumin dhe transmeton sinjale ndërmjet neuroneve.
Kungulli
=Faktet për nutrientët e kungullit:
Porcioni: (100 gr) e pagatuar
=Sasia për porcion
-Kaloritë-26
-Kaloritë që vijnë nga yndyra-1
-Yndyrna totale (Të saturuara dhe trans)-0%
-Kolesterol-0 mg
-Natrium-1 mg
-Totali i karbohidrateve-6 g
-Fibrat dietike-0 g
-Sheqer-1g
-Proteina-1 g
-Vitamina A- 148%
-Kalcium- 2%
=Vlerat ditore
-Yndyrnat totale (Të saturuara)-1%
-Kolesterol-0%
-Natrium-0%
-Karbohidrate totale-2%
-Fibrat dietikë-2%
-Vitamina C-15%
-Hekur -4%
*Përqindjet e vlerave ditore janë të bazuara në një dietë 2000 kalorike. Vlerat tuaja ditore mund të jenë më të larta ose të ulëta në varësi të nevojave ushqimore.
=Studimet e bëra në kunguj
Marrja dietike e likopenit dhe karotenoideve të tjera u zbulua se parandalon kancerin e prostatës në studimet e bëra në 130 pacientë me sëmundje dhe 274 pacientë pa të. Rreziku i kancerit të prostatës është zvogëluar me rritjen e konsumit të likopenit, alfa-karotenit, beta-karotenit, beta-cryptoxantin, lutein dhe zeaxanthin – të gjitha të gjetura në kunguj. Konsumimi i shalqirit, frutave-agrume dhe tre perimeve, duke përfshirë kungullin, gjithashtu ishte e lidhur anasjelltas me rrezikun e kancerit të prostatës.
Një studim i Universitetit të Massachusetts në lidhje me obezitetin, diabetin jo-të varur nga insulina dhe hipertensionin, më i lartë në Amerikën e Veriut se kudo, lidhej me ndryshimet dietike në ushqimet me kalori të larta si sheqeri, mielli i rafinuar dhe pijet me sheqer/të gazuara. Kungulli, fasulet dhe misri u panë për potenciale të mundshme të “phytochemicals”fenolike dhe u zbulua se kishin një efekt pozitiv në diabetin dhe hipertensionin. Kungulli shfaqi potencial më të mirë në këtë drejtim.
=Recetë me kungull
Sallatë me kungull dhe qepë të karamelizuara
Përbërësit:
-1/2 kungull (butternut), të ndarë në kubikë me rreth 2 cm secili)
-1/2 e një kubi djathi ( si danez) të thërrmuar
-1 paketë me arra pine
-2 qepë të kuqe mesatare, të prera hollë
-1 lugë gjelle sheqer kaf
-1-2 lugë gjelle uthull balsamike
-2 lugë gjelle vaj
-Vaj ulliri ose balsamic për shoqërim
Procedura:
Qepët e karamelizuara: Vendosni një tigan me vaj në zjarr të ulët (përdorni një tigan që nuk ngjit).
Shtoni qepët dhe pak kripë e gatuajini për rreth 15-20 minuta. Mos e ngrini zjarrin pasi mund të digjen qepët. Kur qepët të zbuten e të kenë marrë pak ngjyrë shtoni sheqer dhe balsamikë dhe vazhdoni të gatuani qepët në një zjarr të ulët derisa të marrin ngjyrë të karamelizuar. Vendoseni kungullin në një tabaka pjekjeje të sheshtë, spërkateni me pak vaj dhe kripë, e vendoseni të piqet në 180 gradë për 25 minuta. Vendosni gjethet e sallatës në një enë të madhe ku më pas hidhni qepët, kungullin dhe arrat pine.Hidhni pak vaj dhe balsamikë sipër. Ju bëftë mirë!
=Fakt:
Kungulli nuk është perime por frut.