Meteorizmi është i njohur gjithashtu si timpanitë. Karakteristika kryesore e meteorizmit është një akumulim i gazit në traktin gastrointestinal (GI) i cili shkakton një ndjesi të fryrjes dhe distensionit të barkut. Një nga shkaqet më të zakonshme të gazrave është ngrënia jo e duhur. Modifikimi i zakoneve të ngrënies dhe shmangia e shkaktarëve të caktuar mund të ndihmojnë në zbutjen e simptomave.
Meteorizmi është një simptomë shumë e zakonshme që ndodh tek njerëzit e të gjitha moshave. Ai është shumë i përhapur në të gjitha racat dhe mund të prekë foshnjat, si dhe të moshuarit. Shumica e njerëzve paraqiten me meteorizëm në dekadën e tretë të jetës. Rreth 15-23% e aziatikëve dhe 15-30% e amerikanëve vuajnë nga gazrat e tepert.
Tensĩoni dhe ënjtja e barkut, shpesh të shoqëruara me dhĩmbje në bark dhe pamjen e turpshme të fryrjes së stomakut ose fshikëzimit, janë të gjitha simptoma të njohura mirë për ata që vuajnë nga meteorizmi, të cilat mund të trajtohen me një dietë të duhur.
Shkaqet e meteorizmit janë zakonisht beninje, të tilla si gëlltitja e tepërt e ajrit gjatë ngrënies ose fermentimi i tepërt i shkaktuar nga bakteret e florës së zorrëve. Shkaqet më shqetësuese mund të përfshijnë bllokĩmĩn e zorrëve, gurët në veshka, çrregullimin funksional, mbĩngrënien e tepërt, rritjen e baktĕrĕvĕ , inflamacionin e zorrĕve, trauma të veshkave , peritonitin dhe shkaqet idiopatike. Fryrja e barkut është rezultat i tretjes së papërsosur të shkaktuar nga 4 zakone të ngrënies, duke përfshirë: konsumin e fasuleve / bizeleve, konsumimin e frutave, konsumimin e ushqimeve të kripura të tymosura dhe mbingarkesën me ushqim. Disa fruta dhe perime përmbajnë sasi të mëdha të fruktozës dhe oligosakarideve që mund të nxisin gaz të tepërt.
Shkaqet e zakonshme të meteorizmit
Funksionale: Në shumicën e njerëzve, shkaku i meteorizmit është i panjohur. Këta individë paraqiten në dekadën e tretë të jetës me ankesa për gazra të tepërta, ndjesi të fryrjes te barkut dhe distension barkut. Ekot e barkut zakonisht zbulojnë një koleksion jospecifik të gazit në zorrë. Përpjekja zakonisht nuk zbulon ndonjë patologji. Rrezet X duhet të përjashtojnë kapsllëkun.
Pengesat e zorrëve nga çdo shkak mund të çojnë në akumulimin e gazit në zorrë. Kjo është patologjike, dhe pacienti mund të paraqesë të përziera, të vjella, paaftësi për të tretur ushqimin, gazra. Rrezet X do të tregojnë sythe të zgjeruara të zorrëve, nivele të lëngjeve të ajrit dhe mungesë të ajrit në zorrën e trashë ose rektumin distal.
Ileusi është në thelb përçarja e lëvizjeve normale shtytëse të zorrëve. Ka shumë shkaqe dhe dështimi i peristaltikës çon në akumulimin e ajrit në traktin GI. Pacientët me ileus shpesh paraqesin distension të barkut, siklet të moderuar të barkut, të vjella biliare, mungesë të lëvizjeve të zorrëve dhe mungesë oreksi. Faktorët e rrezikut për ileus përfshijnë sa vijon:
Mosbalancimi i elektroliteve (hipokalemia, hiperkalcemia), Kirurgjia gastrointestinale, Diabeti mellitus, Hipotiroidizmi, Përdorimi i ilaçeve si opiatet, Lëndimi i palcës kurrizore. Ileus menaxhohet në mënyrë konservative duke kufizuar pacientin në mosmarrjen e asgjeje nga goja dhe duke administruar vetem me lëngje. Mund të kërkohet një tub nazogastrik për të dekompresuar zorrën dhe stomakun. Shumica e pacientëve fillojnë të shërohen brenda 3 deri në 5 ditëve. Dikush mund të përdorë agjentë peristaltikë si eritromicina ose metoklopramidi për të rritur lëvizjet e zorrëve.
Sindroma e zorrës së irrituar është një çrregullim kompleks i lëvizjes së zorrëve që paraqitet me dhimbje barku dhe një model në ndryshim të lëvizjeve të zorrëve. Pothuajse në mënyrë universale, pacientët ankohen për një ndjesi të fryrë. Deri më tani, asnjë pacient nuk ka treguar ndonjë dëmtim themelor të zorrëve me IBS. Çrregullimi paraqitet me simptoma të paqarta të barkut në dekadën e tretë të jetës. Çrregullimi mund të shoqërohet me diarre, kapsllëk ose një kombinim i dy simptomave.
IBS ndikon seriozisht në cilësinë e jetës dhe rezulton në humbje e vendit tê punës apo shkollës. Këta pacientë nuk janë në gjendje të tolerojnë një gamë të gjerë ushqimesh. Sapo të hahet ushqimi qe shkakton problem, pacienti do të ankohet për fryrje të barkut, dhimbje barku dhe të përziera. Shumë nga këta pacientë kanë edhe çrregullime të tjera ekzistuese si depresioni i madh, ankthi dhe fibromialgjia.
Diagnostikimi i IBS është i vështirë pasi shenjat dhe simptomat janë jo specifike. Hetimet zakonisht bëhen për të përjashtuar shkaqe të tjera organike si sëmundja inflamatore e zorrëve, sëmundja celiake dhe intoleranca ushqimore. Fatkeqësisht, nuk ka shërim për IBS dhe nuk ka asnjë trajtim që funksionon për të gjithë.
Pacientët këshillohen për ndryshime në dietë, përdorimin e probiotikëve dhe duke ngrënë një dietë të ulët në oligosakaride, disakaride, monosakaride dhe poliole të thartueshme. Pacientët me sëmundje të përsëritur mund ta konsiderojnë të dobishme loperamidin dhe ata me kapsllëk mund të kenë nevojë për laksativë. Ilacet kundër depresionit dihet se ndihmojnë në përmirësimin e humorit dhe dhimbjes në shumë pacientë.
Në vend tē përdorimit të ilaçeve , fenomeni i fryrjes së barkut mund të “kurohet” duke zbatuar masa specifike gjatë ngrënies.
Këtu janë disa rregulla dietike që duhet të ndiqni për të mposhtur barkun e fryrë:
Shmangni tepricat dhe ndiqni një dietë të larmishme dhe të ekuilibruar; Përtyp ngadalë; Shmangni sa më shumë të jetë e mundur ushqime të skuqura dhe me shumë yndyrë në përgjithësi; Kufizoni marrjen e pijeve të gazuara, çajit dhe alkoolit (dhe, për aq sa është e mundur, të të gjitha ushqimeve që përmbajnë ajër, siç janë nenproduktet e qumështit);
Shmangni disa kombinime ushqimore që mund të rrisin fermentimin e zorrëve dhe më pas gjenerojnë ënjtje, të tilla si “mish + djathë”, “fasule + vezë”; Shtoni, nëse është e mundur, shumë perime në vaktet te pasura me proteina; Për të kufizuar fermentimin, këshillohet të hani fruta me shumë sheqer, të tilla si rrush ose banane, midis vakteve (ndoshta vetëm si ndalim urie).
Shtimi i xhenxhefilit, kanellës dhe disa bimëve të tilla si kopra, majdanozi, borziloku mund të jenë të dobishme për të zvogëluar gazrat. Per të mos hequr dorë plotësisht nga ngrënia e perimeve, është mirë t’i lini në uje për një kohë të gjatë para se t’i konsumoni, në mënyrë që të kufizoni fermentimin e tyre në zorrë.
- Cilat ushqime janë ushqimet më të këqija që shkaktojnë kete problem?Ka pak të dhëna shkencore në dispozicion për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje. Përvoja, megjithatë, na tregon se fasulet (të gjitha llojet), qumështi dhe nenproduktet e qumështit mund të jenë shkaktarët më të këqij në shkaktimin e gazit. Ushqime të tjera shqetësuese përfshijnë qepë, selino, karota, rrush të thatë, kajsi, lëng kumbullash, produktet e grurit dhe lakër Bruksel…