Ghrelina dhe leptina janë dy hormone të cilat ndihmojnë në rregullimin e oreksit. Leptina konsiderohet si anoreksigjenik (dmth që “shtyp” oreksin) ndërsa ghrelina është oreksigjenik (që stimulon oreksin). Ato janë të sekretuara në një ritëm reciprok, të ndikuara nga sistemi neuropeptid Y (NPY) në hipotalamus, i cili sillet bazuar në këto hormone aferente. Ky sistem shumë specifik tregon sekrecion ritmik, duke dhënë në vete modelin e njëjtë për shprehjen e oreksit dhe sjelljes së të ushqyerit.
Leptina dhe Ghrelina në peshën e trupit
Leptina ndalon ghrelinën në dy mënyra: redukton sekretimin e ghrelinës nga qelizat e stomakut dhe shtyp shprehjen e receptorëve të ghrelinës në sistemin NPY, prandaj parandalon stimulimin e sjelljeve ushqimore nga ky i fundit. Ky efekt pretendohet të përbëjë lakun e reagimit të madh midis organeve të së ngrënit dhe hipotalamusit që mban peshën trupore. Kur ky lak ndërpritet në çdo pikë, ose në aspektin e kohës, kohëzgjatjes ose madhësisë së sinjalizimit të impulseve reaguese, humbja hipotalamike e të ushqyerit humbet, duke rezultuar në obezitet.
Leptina gjithashtu rrit normën e termogjenezës dhe kështu promovon mbajtjen e duhur të peshës. Ghrelina, në anën tjetër, stimulon ushqyerjen dhe rezulton në obezitet. Ajo prodhohet në stomak dhe gjithashtu në zonën subtalventrikulare hipotalamike, e cila ka një veprim stimulues të oreksit. Nivelet e Ghrelinës ngrihen para një vakti dhe zbresin pas ngrënies. Për më tepër, nivelet e ghrelinës luhaten në përputhje me ndryshimet në rezervat e energjisë në trup. Kështu ghrelina është episodike në sekretim, por amplituda varet nga gjendja e të ushqyerit. Ky hormon është gjithashtu i përfshirë në rregullimin afatshkurtër të oreksit të njeriut. Eksperimentalisht, edhe kur i njëjti lloj diete u është dhënë brejtësave, dy kategori janë formuar me shpejtësi: e para që është më e prirur të preket nga obeziteti dhe vendos të vërë peshë më shpejt, ndërsa grupi i dytë tregon peshë më statike. Kjo mund të shpjegohet me faktin se vetëm grupi i parë tregon nivele të larta të leptinit, me nivele të ulëta të ghrelinit, ndoshta të shkaktuara nga e para. Në anën tjetër, grupi tjetër nuk ka ndryshime në sekretimin e të dy hormoneve.
-Shtrëngimi hipotalamik nga leptina
Në një studim tjetër, ulja e leptinës u shoqërua me nivele të larta të sekretimit të ghrelinës, por kishte një shtypje qendrore operuese të pritshme të oreksit pavarësisht rritjes së ghrelinës. Ghrelina e sekretuar në mukozën e stomakut qarkullon në tru dhe kalon barrierën e gjak- tru. Vepron së bashku me ghrelinën e sekretuar në hipotalamus për të stimuluar NPY –në dhe neuronet e tjera në bërthamën ARC-PVN për të stimuluar oreksin. Kjo mund të pengohet nga antagonistët e receptorit Y1 që veprojnë në neuronet NPK. Leptina vepron për të reduktuar sintezën, clirimin dhe veprimet biologjike të NPY-së në sistemin nervor ARC-PVN nëpërmjet aktivizimit të receptorit të gjatë të leptinës. Megjithatë, minjtë leptinopenikë (dmth. Ato me nivele të ulëta të leptinës) nuk arritën të zhvillonin një oreks të mirë, ndonëse nivelet e tyre të ghrelinës u rritën. Kështu që, shtrëngimi hipotalamik i ushtruar nga leptina, refuzon edhe një sinjal të fortë aferent periferik nga ghrelina.
Veprime të ghrelinës
-Janë një sërë veprimesh të dukshme që ghrelina ka në trupin e njeriut:
-Rregullon nivelet e glukozës në gjak përmes sekretimit të reduktuar të insulinës dhe duke rregulluar sintezën dhe ndarjen e glukozës dhe glikogjenit
-Redukton prodhimin e nxehtësisë për të kursyer energji
-Redukton aktivitetin simpatik
-Promovon diferencimin dhe bashkimin e fibrave të muskujve
-Luan një rol në rregullimin e rritjes së kockave nëpërmjet diferencimit së osteoblastit dhe shumimit, një rol në mbrojtjen e kockave dhe ka një rol kundërshtues ndaj leptinës në metabolizmin e kockave
-Gjithashtu ka një shprehje të lartë në qelizat e kancerit metastatik
Kur trupi është në një balancë pozitive energjie, nivelet e ghrelinës ulen, dhe anasjelltas në rastet e argjërimit apo anoreksisë nervore. Leptina bën të kundërtën, megjithatë nuk është e qartë nëse qëllimi kryesor është kufizimi i kalorive apo rezervat e ulëta të energjisë. Në çrregullimet ushqyese anoreksike, nivelet e ghrelinës rriten në mënyrë kronike, që mund të ndodhë në sajë të gjendjes negative të energjisë së trupit dhe kanë për qëllim të stimulojnë oreksin për të rritur përqindjen e yndyrës trupore. Kjo gjithashtu mund të nënkuptojë që pacientë të tillë nuk përgjigjen (reagojnë) ndaj ghrelinës.