Shkeputur nga libri ”Te jetosh pa grurë” Anila Kalleshi
Është gjithçka në mëndjen tuaj
Mesa duket, gruri kompromenton funksionet e zorrëve, stimulon urinë dhe bën të mundur krijimin e një barku të madh, që bëhet objektiv tallës dhe batutash e miqve tanë. Por është gjithçka këtu?
Gruri ushtron efekte edhe në tru nëpërmjet peptideve të ngjashme me opiate, edorfinat: por duhet thënë që efekte të tilla kanë një kohëzgjatje të kufizuar në kohë. Esorfinat, na stimulojnë që të hamë më shumë, për të rritur raportin e kalorive.
Por, këto efekte janë të kthyeshme. Mjafton që të ndalojmë së konsumuarin grurin dhe fenomeni zhduket, truri rikuperon funksionin e tij normal.
Por efektet e grurit në tru nuk përfundojnë këtë: ndërmjet më të ushqyesve numërohen ato që janë të ushtruar mbi indet e trurit – jo vetëm në mendimin e të sjellurit, por në trurin e përparëm, trurin e vogël dhe në strukturat e tjera që zëvendësojnë sistemin nervor qëndror, me pasoja që fillojnë nga mungesa e koordinimit të psikomotorrit të mospërmbajtjes, nga krizat epileptike e deri tek dementia. Dhe në të kundërt të fenomeneve që krijojnë pavarësi, këto efekte nuk janë plotësisht të kthyeshëm.
Kujdes aty ku vini këmbën: gruri dhe truri
Imagjinoni sikur të keni të mbyllur sytë dhe ndodheni në një dhomë që nuk e njihni, me kënde të panjohura, këtu shrohen edhe objekte, në bazë të të cilave mund të ngecni. Pas disa hapave ka shumë mundësi që të ndodheni më fytyrë në tokë. Ja: ky mund të jetë një përshkrim i mirë i gjëndjes në të cilën ndodhet dikush që vuan nga ataku cerebral, një sëmundje që prek trurin. E vetmja diferencë është që personat e prekur nga kjo sëmundje jetojnë kështu edhe pa qënë me sytë lidhur.
Bëhet fjalë për individ që shpesh shihni rreth e qark me paterica ose rrethore, ose që pengohen në trotuar dhe thyejnë këmbën ose kaviljen. Diçka e ka kompromentuar kapacitetin e tyre për të lëvizur në botë, me probleme pasuese të ekuilibrit dhe të koordinimit, funksione që janë të manaxhueshme nga truri.
Pjesa më e madhe e personave që vuajnë nga atasia cerebrale marrin një neurolog, shpesh për të dëgjuar që çrregullimi i tyre është e një natyre idiopatike, por pa ju shpjeguar atyre se cili mund të jetë shkaku. Nuk ju jepet as edhe kura, meqënëse akoma nuk janë gjetur. Neurologët kufizohen për të këshilluar përdorimin e e një rrethi, duke larguar në mes të gjitha objektet që mund të pengojnë dhe diskutojnë mundësinë për të përdorur pelenë për të rritur për tëëprballuar situatën emergjente për të shkuar në banjo. Ataku i trurit është një sëmundje progressive, që përkeqësohet çdo vit derisa i sëmuri të mos jetë më në gjëndje që të krihet, të lajë dhëmbët ose të shkojë vetë në banjo. Edhe aktivitetet më bazike të kurës kanë në një farë pikë nevojën e një personi të jashtëm. Në këtë pikë, fundi është shumë i afërt, nga momenti që dobësimi ekstrem sjell komplikime sic janë polmoniti dhe plagë të infektuara.
Sëmundja celiake, në një përqindje që luhatet ndërmjet 10 dhe 22.5 përqind të rasteve, sjell edhe interesimin e sistemit nervor. Ndërmjet të gjitha formave të atasies të vëna re dhe të diagnostikuara, 20 përqind shoqërohet me praninë e shenjave të glutinës anormale, ndërkohë që, ndërmjet personave që vuajnë nga forma të atakut ndërmjet të cilëve nuk njihet shkaku, prania e këtyre shenjave anormale zbret në 50 përqind të të sëmurëve.
Problem: pjesa më e madhe e personave që vuajnë nga ataku e shkaktuar nga glutina e grurit nuk kanë shenja ose simptoma të crregullimeve të zorrëve, dhe asnjë prej shenjave klasike të sëmundjes celiake nuk vjen në ndihmë duke bërë të dukshme që intoleranca ndaj glutinës është në aksion.
Përgjigjia imunitare shkatërruese, që zakonisht është përgjegjëse për diarenë dhe për dhimbjet e barkut, mundet edhe që të jetë e adresuar drejt indeve celebrale. Megjithëse një lidhje ndërmjet glutinës dhe trurit, përsa i përket disa çrregullimeve, mund të ishte e hipotezuar që në 1966, mendohej gjithsesi që mund të ishte e lidhur me mungesat ushqyese që shoqërojnë sëmundjen celiake. Në kohët e fundit është vërtetuar se përfshirja e trurit dhe e sistemit nervor është efekt i një përgjigjeje imunitare që prek direkt indet nervore. Në këto raste mund të ndodhë që anti trupat anti gliadinë, të aktivizuar nga glutina, të lidhen me qelizat, dhe nuk janë në gjëndje që të rigjenerohen: në momentin që dëmtohen, këto qeliza kanë humbur …… përgjithmonë.
Përveç humbjes së ekuilibrit dhe të koordinimit, ataku celebrale i shkaktuar nga gruri mund të shfaqë efekte të tjera të cuditshme, sic është – me gjuhën ezoterike të neurologjisë, nystagmus (lëvizje laterale ritmike dhe të pavullnetshëm të syrit), miocloni (kontraktime të pavullnetshme të muskujve) dhe korea (lëvizje të pavullnetshme dhe të parrehullt të arti). Një studim mbi 104 persona të prekur nga atasia ka shfaqur që, një reduktim i memories dhe i kapacitetit verbal, bën të mundur që të mendohet që veprimi i grurit mbi sistemin nervor mund të përfshijë indet cerebrale në të cilën banojnë njerëzit më të ngritur, siç është mendimi spekulativ dhe memoria. Mosha që zakonisht fillon që të shfaqë simptomat e para të atakut celebrale të shkaktuar nga gruri është ndërmjet moshës dyzetë e tetë dhe pesëdhjetë vjec. Me një rezonancë magnetike celebrale, 60 përqind e pacientëve të prekur nga ataku shfaq një atrofi të trurit, që reflekton shkatërrimin e qelizave.
Në momentin që ndalohet së konsumuari grurë fillon një rikuperim i funksioneve neurologjike shumë modeste, meqënëse qelizate celebrale kanë një kapacitet për t’u rigjeneruar shumë të kufizuar. Pjesa më e madhe e personave, në momentin që prezantohen me grurin në organizëm, vetëm e përkeqësojnë sëmundjen.
Pengesa e parë ka një sërë diagnozash të sakta të atakut që vijnë si rezultat i grurit dhe vetë mjeku, që shpesh injoron mundësinë për të bërë një diagnozë. Ky mund të jetë një pengesë shumë e madhe, nga momenti që pjesa më e madhe e komunitetit mjekësor vazhdon që të jetë e bindur që gruri bën mirë për shëndetin. Në momentin që merret në konsideratë një diagnozë e tillë, përsëri, konfirmimi mbetet pak e komplikuar, shumë më shumë e vështirë sesa diagnoza e një sëmundje celiake të zorrëve, vecanërisht sepse disa antitrupa (në mënyrë specifike imunoglobulina A ose IgA) nuk ndërhyn në crregullimet celebrale të shkaktuara nga gruri. Duke i shtuar gjithë kësaj, që një biopsi celebrale është një test që shumë pak pacientë e pranojnë për ta kryer dhe për të arritur një diagnozë duhet gjetur një neurolog shumë i përditësuar me këtë argument. Diagnoza do të bazohet normalisht në elementët në vijim: dyshimet e mjekut, rezultati pozitiv i testit dhe observimi i përmirësimit ose stabilizimit të simptomave në momentin që dyshohet për konsumimin e grurit.
Realiteti i fortë i atakut celebral është që, në pjesën më të madhe të rasteve, nuk e dini që e keni derisa nuk filloni që të ngecni pa asnjë motiv, që të përplaseni ose që të lagni pantallonat. Në momentin që këto simptoma shfaqen, truri juaj me çdo mundësi do të shkatërrohet në përmasa dhe në mënyrë të pashmangshme do të dëmtohet. Ndalimi në këtë periudhë i konsumimit të grurit do të sjellë në shmangien e përkeqësimit të kësaj situate.